5) Yol Kesme Cezâsı
5
5) Yol Kesme Cezâsı:
Yoldan geçenlerin önünü kesmek, kuvvet kullanarak geçişi engellemek ve yolcuları
soymak. Yol kesme suçu, tek kişi olarak veya toplulukla, silâh veya silâhsız,
meskûn alanda veya kırda yahut şehir içinde ya da şehir dışında işlenmiş
olabilir. Bütün bu durumlarda suç işlenmiş sayılır ve şu âyette belirlenen cezâ
uygulanabilir: "Allah ve Rasûlüne karşı savaşan ve yeryüzünde fesat çıkarmaya
çalışanların cezâsı, ancak öldürülmeleri veya asılmaları, yahut ayak ve
ellerinin çaprazlama kesilmesi ya da yeryüzünde başka bir yere sürgün
edilmeleridir. Bu dünyada onlar için bir zillettir. Âhirette ise, onlar için
büyük bir azap vardır. Ancak kendilerini yakalamanızdan önce tevbe edenler
olursa, bilin ki, Allah, Gafûr'dur, Rahîmdir; çok bağışlayan ve çok merhamet
edendir." (5/Mâide, 33-34)
Bu
âyete ve İslâm hukukçularının bundan çıkardığı hükümlere göre, yol kesenin
cezâsı şu şekilde belirlenmiştir:
a) Soygun yapıp, adam öldürmüşse, yol
kesici öldürülür ve ibret için asılır.
b) Yalnız adam öldürmüş olup, soyguna
katılmamış bulunursa, asılmaksızın öldürülür.
c) Adam öldürmeksizin, yalnız soygun
yapmışsa, çapraz bir şekilde eli ve ayağı kesilir.
d) Adam öldürmeden ve soygun da
yapmaksızın, yalnız yolda korku ve terör meydana getirenlere "sürgün cezâsı"
uygulanır Mâlikîlere göre ise; yalnız soygun yapılmışsa Devlet başkanı öldürme,
asma ve çapraz kesim konusunda seçme hakkına sahiptir. Yolda öldürme ve soygun
yapmaksızın yalnız korkuya sebep olur ve terör yaparsa, devlet başkanı;
öldürme, asma, çapraz kesim ve sürgünden birini seçme hakkına sahip olur (İbn
Teymiyye es-Siyâsetü'ş-Şer'iyye, Mısır 1951, s. 82, 83; İbn Kudâme, el-Muğnî,1367,
y.y. VIII, 228).
İslâm'ın koyduğu bu cezâları uygulamakta titiz davranılması ve kesinlikle tâviz
verilmemesi gerektiği birçok hadis-i şerifle bildirilmiştir. Bu konuda acıma
duygusuna kapılınmaması uyarısı da yukarıda ilgili âyet meâlinde geçmiştir.
5) Yol Kesme Cezâsı:
Yoldan geçenlerin önünü kesmek, kuvvet kullanarak geçişi engellemek ve yolcuları
soymak. Yol kesme suçu, tek kişi olarak veya toplulukla, silâh veya silâhsız,
meskûn alanda veya kırda yahut şehir içinde ya da şehir dışında işlenmiş
olabilir. Bütün bu durumlarda suç işlenmiş sayılır ve şu âyette belirlenen cezâ
uygulanabilir: "Allah ve Rasûlüne karşı savaşan ve yeryüzünde fesat çıkarmaya
çalışanların cezâsı, ancak öldürülmeleri veya asılmaları, yahut ayak ve
ellerinin çaprazlama kesilmesi ya da yeryüzünde başka bir yere sürgün
edilmeleridir. Bu dünyada onlar için bir zillettir. Âhirette ise, onlar için
büyük bir azap vardır. Ancak kendilerini yakalamanızdan önce tevbe edenler
olursa, bilin ki, Allah, Gafûr'dur, Rahîmdir; çok bağışlayan ve çok merhamet
edendir." (5/Mâide, 33-34)
Bu
âyete ve İslâm hukukçularının bundan çıkardığı hükümlere göre, yol kesenin
cezâsı şu şekilde belirlenmiştir:
a) Soygun yapıp, adam öldürmüşse, yol
kesici öldürülür ve ibret için asılır.
b) Yalnız adam öldürmüş olup, soyguna
katılmamış bulunursa, asılmaksızın öldürülür.
c) Adam öldürmeksizin, yalnız soygun
yapmışsa, çapraz bir şekilde eli ve ayağı kesilir.
d) Adam öldürmeden ve soygun da
yapmaksızın, yalnız yolda korku ve terör meydana getirenlere "sürgün cezâsı"
uygulanır Mâlikîlere göre ise; yalnız soygun yapılmışsa Devlet başkanı öldürme,
asma ve çapraz kesim konusunda seçme hakkına sahiptir. Yolda öldürme ve soygun
yapmaksızın yalnız korkuya sebep olur ve terör yaparsa, devlet başkanı;
öldürme, asma, çapraz kesim ve sürgünden birini seçme hakkına sahip olur (İbn
Teymiyye es-Siyâsetü'ş-Şer'iyye, Mısır 1951, s. 82, 83; İbn Kudâme, el-Muğnî,1367,
y.y. VIII, 228).
İslâm'ın koyduğu bu cezâları uygulamakta titiz davranılması ve kesinlikle tâviz
verilmemesi gerektiği birçok hadis-i şerifle bildirilmiştir. Bu konuda acıma
duygusuna kapılınmaması uyarısı da yukarıda ilgili âyet meâlinde geçmiştir.
İKRÂH
- 3) İçki İçme Cezâsı (Hadd-i Şürb)
- İKRÂH/DİNDE ZORLAMA.. İkrâh; Anlam ve Mâhiyeti
- 4) Zinâ İftirâsı Cezâsı (Hadd-i Kazf)
- Zorlamanın Şartları
- 5) Yol Kesme Cezâsı
- İkrahın Kısımları
- 1) Tam İkrah
- Hadlerin Uygulanması Konusunda Bazı Hadisler
- 2) Eksik İkrah
- Kur'ân-ı Kerim'de Dinde İkrâhın Olmadığı ve İnanç Özgürlüğü.
- 3) Yakınlara Verilecek Zararla İkrah
- Konu ile İlgili Birkaç Hadis-i Şerif
- İkrah Hükmü
- İslâm'a Dâvet Zorbalıkla Yapılmaz.
- İnanç Özgürlüğü ve Dinde Zorlama.
- Tefsirlerden İktibaslar
- Dinde Zorlama/Dine Girişte Zorlama.
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- Dinin Pratiğinde/Uygulamada Zorlama.
- "Mürtedin Cezâlandırılması" İlkesinin İnanç Özgürlüğü Açısından Değerlendirilmesi
- Eğitim ve Âile Hayatında Zorlama.
- Cihad ve İkrâh/Zorlama. Kur'an ve Cihad Süreci
- İslâm Cezâ Hukukunda Temel Cezâlar; Hadler
- 1) Zina Cezâsı (Hadd-i Zinâ)
- 2) Hırsızlık Cezâsı (Hadd-i Sirkat)