d

d- Kusur Araştırmak:

Güvensizliğin içteki etkisi
"kötü zan", dıştaki etkisi ise, kötü zannı isbatlamak için, kişinin peşine düşüp
onu göz hapsinde tutmak, kusurunu araştırmaktır (tecessüs). Yukarıda mealini
verdiğimiz Hucurât, 12. âyeti bunu da yasaklamıştır. Eğer bir kimse kusurunu,
günahını gizliyorsa bunu açığa vurmak, rezil etmek câiz değildir. "Kim bir
ayıbı örterse, sanki kabrine diri gömülmüş bir yavruyu kurtarmış olur!" (Ebû
Dâvud, Edeb 38; Buhârî, Menâkıb 24). İnsanların gizli kusurlarını açıklamak,
âleme duyurmak fayda yerine zarar getirir; onlardaki utanma duygusunu yok eder,
sosyal kontrolün etkisini azaltır ve ıslâhı güçleştirir. Aynı sebeple,
Peygamberimiz müslümanlara, izinsiz olarak evlerin içine bakan kimsenin gözünü
çıkarabileceklerini söylemiş (Buhârî, Diyât 15; Müslim, Edeb 43, 44; Ebû Dâvud,
Edeb 127), Kur'ân-ı Kerim, izin almadan bir kimsenin evine girmeyi men etmiştir
(24/Nûr, 27-28).