Allah

Allah'a İbâdet:



Kur'an'da 82 âyette "Allah'a ibâdet" ten söz
edilmiştir. İnsan, Allah'a ibâdet için yaratılmıştır.[1]
Bütün nebi ve rasuller, insanları Allah'a ibâdet etmeye dâvet ettikleri gibi[2],
kendileri de O'na ibâdet etmişlerdir.[3]
Kur'an'da hem "ey insanlar" hitabıyla,[4]
hem de "ey mü'minler" hitabıyla[5]
Allah'a ibâdet etmek emredilmiş ve ibâdetin ihlâsla,[6]
hiçbir şeyi ortak koşmadan yalnız Allah'a yapılması istenmiştir.[7]
Allah'a ibâdetten bahseden âyetlerdeki ibâdet kavramı, genel olarak tevhid,
itaat, duâ, Allah'ı bilmek, O'na boyun eğmek, iman etmek ve sâlih amel işlemek
anlamlarını ifade eder.

Kur'an'da ibâdet kavramı, Allah'ın varlığını ve
birliğini ikrar etmek, nebi ve rasullerine ve onlarla gönderdiği ilâhî vahye
iman etmek, O'na boyun eğerek itaat etmek, İslâm'ın helâl ve haram, emir ve
yasak bütün hükümlerini tatbik etmek, Allah'ın râzı olduğu şeyleri yapmak ve
hükmüne râzı olmak, nimetlere şükretmek, musibetlere sabretmek, insanların
haklarına riâyet edip onlara şefkat ve merhamet etmek anlamlarını ifade eder.

Buna göre Kur'an'da ibâdet kavramı; iman, ahlâk,
namaz, oruç, hac, zekât, cihad, evlenme, boşanma, helâl-haram, miras, ticaret,
ahde vefa, yemin, keffâret, ukubat... kısaca Kur'an'ın başından sonuna kadar
bütün hükümlerini uygulamayı, emir ve yasaklarına riâyeti, sınırlarını korumayı
içine alır.

Fıkıh Usûlü kitaplarında Kur'an hükümlerinin
itikad, ibadet, ahlâk, muâmelât, ukubat şeklinde kısımlara ayrılması, anlatımı
kolaylaştırmak içindir. Yoksa, ahlâkî ve amelî hükümler, "ibâdet" kavramının
manalarından tamamen ayrı demek değildir. Çünkü Kur'an'ın amelî ve ahlakî bütün
hükümlerini uygulamak, Allah'a kulluk etmektir. Bu itibarla Kur'an hükümlerinin
hepsi "ibâdet" kavramına dahildir. Uygulama itibarıyla ibâdetleri dört kısma
ayırabiliriz:

1)
İman, ihlâs, niyet, tefekkür, mârifet, sabır, takvâ, havf ve recâ gibi kalbî/bâtınî
ibâdetler.

2)
Namaz, oruç, zikir, tesbih, tehlil, tekbir, tahmid, duâ, insanlara iyi muâmele,
ana-babaya iyilik, sıla-i rahim gibi vücut organlarıyla yapılan ibâdetler.

3)
Zekât, sadaka, fakirlere ve yakınlara yardım, Allah yolunda infak gibi mal ve
servetle yapılan ibâdetler.

4)
Hacca gitmek, malı ve canı ile Allah yolunda cihad etmek gibi hem mal, hem de
bedenle yapılan ibâdetler.

Allah'ın yapılmasını istediği şeyleri yapmak da,
yasakladığı şeylerden kaçınmak da Allah'a kulluk etmektir, ibâdettir. Çünkü
ibâdetin temel anlamı, Allah'a boyun eğerek itaat etmektir. İtaat da iki şekilde
olur: Emirlere uymak ve yasaklardan kaçınmak.

[8]







[1]
51/56.





[2] 2/83;
3/64; 5/72...





[3]
13/36; 21/73; 39/11, 14.





[4]
2/21.





[5]
22/77.





[6]
98/5.





[7]
4/36.





[8]
Ahmet Kalkan, Kur'an Kavram Tefsiri.