BÂTIL

BÂTIL



Bâtıl Kelimesi:
Anlam ve Mâhiyeti



‘Bâtıl' sözlükte; boş, boşa giden, doğru
ve hak olmayan, devamlı olmayan, hükümsüz olan, yok olan şeydir. ‘Hak'
kavramının karşıtıdır. ‘Bâtıl', yapılmış olsa, meydanda bulunsa da hiç bir
hükmü ve geçerliği olmayan şeyler hakkında kullanılır. Meselâ, bir kimse iki kız
kardeşle aynı anda evlenmiş olsa, bu evlilik ortada olduğu halde yapılan iş
‘bâtıl'dır, hak değildir.

Kur'an'da 'bâtıl' kelimesi, 26 yerde geçer;
türevleriyle birlikte toplam 36 yerde kullanılır. Kur'an ‘bâtıl' kelimesini
birkaç anlamda kullanmaktadır. Söz gelimi, ‘bâtıl', hakkı örten bir perdenin
adıdır. "Ey kitap Ehli, neden hakkı batıl ile örtüyor ve siz de bildiğiniz
halde hakkı gizliyorsunuz?" (3/Âl-i İmran, 71). ‘Bâtıl', hakkın, yani
Allah'tan gelen doğrunun karşıtı olan yanlış ve geçersiz inançlardır (41/Fussilet,
42; 42/Şûrâ, 24).

‘Bâtıl' bir âyette gerçek
bilgiye dayanmayan delil anlamındadır (40/Mü'min, 5).
‘Bâtıl' başka bir âyette ise boş şey,
amaçsız ve faydasız bir iş manasında kullanılmaktadır. "Ayakta, oturarak veya
yanları üzerinde Allah'ı zikredenler derler ki: Rabbimiz, Sen bunu (yeri ve
göğü) batıl olarak (boşu boşuna) yaratmadın." (3/Âl-i İmran, 191).

Kur'an, insanların bir kısmının
Allah'ı bırakıp da tapmakta oldukları ilâhlara veya putlara da ‘bâtıl',
geçersiz, hükmü olmayan temelsiz şeyler demektedir.
"İşte böyle, hiç şüphesiz Allah, O, Hak
olandır ve hiç şüphesiz O'nun dışında tapmakta oldukları (tanrılar) ise bâtıldır
..." (31/Lokman, 30).

Haklı bir sebebe ve gerekçeye dayanmayan,
zulüm olan ve hak edilmeyen şeye de ‘bâtıl' denilmektedir. Kur'an bu anlamda
‘insanların mallarını bâtıl yollarla yemeyin' buyurmaktadır. (2/Bakara, 188;
4/Nisâ, 29). Bir takım ahbâr (yahudi din adamları) ve ruhbanların (hıristiyan
din adamlarının) insanların mallarını haksız yere yedikleri haber veriliyor (9/Tevbe,
34).