Haram
Haram-Helâl Konusunda Genel Kurallar/Prensipler
Haram hükmü konusunda şu
prensipleri gözden uzak tutmamak gerekir:
1- Eşyada asıl olan
mubahlıktır, yani helâl olmasıdır (7 A'râf, 32-33). Bir yiyecek, içecek veya
davranış, fikir ve söz hakkında açık bir haram hükmü yoksa o esasen mubahtır.
Ancak yiyecek ve içecekler, hakkında açık haram hükmü olan şeylere
benziyorlarsa, o zaman onlar da haram olurlar. Davranışlar, sözler ve fikirler;
Kur'an'ın açık âyetlerine ve Peygamberimizin açık sünnetine aykırı olurlarsa
haram hükmü gündeme gelir.
2- İslâm, müslümanlara
kendileri için zararlı olan şeyleri yasaklamış, faydalı olanları da emretmiştir.
Bunun yanında temiz ve faydalı olan yiyecek ve içecekleri helâl kılmıştır.
"Bugün size iyi ve temiz şeyler helâl kılındı." (5/Mâide 5; ayrıca bk. 7/A'râf,
157)
3- Helâl ve haram
hükümlerinin kaynağı Allah (c.c.) ve O'nun adına elçilik yapan Hz. Muhammed
(s.a.s.)'dir.
Bir şey haram olduğu için onu
yememe, içmeme veya bir hareketi yapmama; yani haram hükmü verilen bir yasağa
uyma, bu hükmü veren makamı yüce tanıma ve onun önünde bir ibadettir. İnsanlar
Allah'a kulluk yapmaktan sorumlu olduklarına göre helâl ve haram ölçülerini de
yalnızca O'ndan almalıdırlar. İnsanlar kendi kafalarından ve işlerine geldiği
gibi helâl ve haram ölçüleri koyamazlar. Bunu yapanlar Allah (c.c.) katında bir
vebâl kazanırlar.
"Dillerinizin yalan yere
nitelemesinden ötürü, âŞu helâldir, bu haramdır' demeyin. Sonra Allah'a karşı
yalan uydurmuş olursunuz. Allah'a karşı yalan uyduranlar ise iflâh olmazlar."
(16/Nahl, 116)
İnsanların hevâlarından çıkan
helâl ve haram ölçülerine uyulduğu zaman yeryüzünde hep fesat olur.
"Eğer hak, onların
arzularına (hevâ ve heveslerine) uysaydı, gökler, yer ve bunların içinde
bulunanlar bozulur giderdiâ¦" (23/Mü'münûn 71).
Peygamberimiz (s.a.s.) de bazı
konularda Allah'ın kendisine bildirdiği haramları ümmetine açıklamıştır. O şöyle
buyurmaktadır: "Dikkat edin, bana Kitap ve onun bir misli verildi. Dikkat
edin, karnı tok birinin koltuğuna yaslanarak size: âBu Kur'an'a uymanız gerekir.
Onda helâl bulduklarınız helâl, haram bulduklarınız haramdır (başka kaynağa
ihtiyacınız yoktur)' demesi yakındır. Dikkat edin Allah elçisinin haram
kıldıkları, Allah'ın haram kıldıkları gibidir." (Ebû Dâvud, Sünnet, hadis
no: 4604, 4/200; İbn Mâce, Mukaddime 2, hadis no: 12, 1/6; Tirmizî, İlim 10,
2663, 5/37; Ahmed bin Hanbel, 6/8)
4- Herhangi bir kimsenin
veya otoritenin haram veya helâl hükümlerini İslâm'ın ölçülerine zıt olmasına
rağmen kabul etmek, onları rab olarak tanımak anlamına gelir. Kur'ân-ı Kerim
şöyle buyuruyor:
"Onlar hahamlarını ve
râhiplerini ayrı rabler edindiler. Meryem oğlu Mesih'i (İsa'yı) de. Oysa
kendilerine tek ilâh olan Allah'a ibâdet etmeleri emredilmişti. O'ndan başka
ilâh yoktur. O, onların ortak koştukları şeyden uzaktır." (9/Tevbe, 31)
Câhiliyye döneminde cömertliği
meşhur Hâtem-i Tâî'nin oğlu Adiyy bir gün boynunda altından bir haç asılı olduğu
halde Peygamberimizi ziyarete geldi. Kendisine Adiyy b. Hâtem'in geldiği haber
verildi. Rasûlullah (s.a.s.) o sırada bu âyeti okuyordu. Orada söylenenleri
duyunca dedi ki; "Ben yahûdileri ve hıristiyanları tanırım, onlar hahamlarına ve
papazlarına ibadet etmiyorlar." Peygamberimiz buyurdu ki; "Evet, onlar
(onların önünde secde ederek) ibadet etmiyorlar, fakat onlar halka bir şeyi
helâl veya haram kılıyorlar, halk da din adamlarının bu hükümlerini kabul edip
uyuyorlar. İşte onları rab haline getirmenin mânâsı budur." Sonra
Peygamberimiz onu Islâma davet etti, o da müslüman oldu. (Tirmizî, Tefsîru'l-Kur'an
10, hadis no: 3292)
İnsanlara bir
şeyi haram veya helâl yapma yetkisi yalnızca onları yaratan ve onları Ahirette
hesaba çekecek olan Allaha aittir. Kur'an'ın ve Sünnet'in açık ölçülerini bir
tarafa atıp, onların var olan hükümlerini reddederek; başka güç merkezlerinin
ölçülerini kabul etmek, sonra da o ölçülere uygun davranmak, iman iddiası ile
bağdaşmaz. Böyleleri Allah'ın yanında başka otoriteleri de rabb haline getirmiş
olurlar. (Örneğin; Kur'an'da kumar açıkça haram kılındığı halde âpiyangoyu madem
ki devlet yasaklamıyor, yani oynanmasına izin veriyor; o halde böyle bir kumar
helâldir' demek devlet gücünü rabb olarak saymak anlamına gelir.)
5- Haram hükmü geneldir
ve herkes için geçerlidir. İslâm'da seçkin elitler ve ruhbanlar sınıfı
olmadığından A şahsı için haram veya helâl olan bir şey, B şahsı için de haram
veya helâldir.
6-
İslâm'a göre haram da bellidir, helâl de. Arada süpheli olan bazı şeyler
olabilir. Onlardan sakınmak ise müslümanın takvasıdır. (Müslim,
Müsâkât 107, hadis no: 1599, 3/1219. Ebû Dâvud, Büyû' 3, hadis no: 3329-3330,
3/243; Tirmizî, Büyû' 1, hadis no: 1205, 3/511; Nesâî, Büyû' 2, 7/213)
7- İslâm'ın haram
kıldığı bir şeyi helâl saymak büyük bir hatadır, Allah'ın hükümlerine korkusuzca
karşı gelmektir. Ancak helâl kıldığı şeyleri insanlara haram saymak bundan daha
büyük bir hatadır. Allah'ın kulları için helâl kıldığı, meşru hale getirdiği
bir şeyi birileri haram kılamaz, onu insanlara yasaklayamaz. Bunu yapanlar, ya
da yapmaya kalkışanlar haddi aşmış kimselerdir. "De ki:
âAllah'ın kulları için çıkardığı süsü ve güzel rızıkları kim haram etti?' De ki:
âO, dünya hayatında mü'minlerindir, Kıyamet günü de yalnız onlarındır.' Işte
biz, bilen bir topluluk için âyetlerimizi böyle açıklıyoruz."
(7/A'râf, 32)
Abdullah İbn
Abbas'ın anlattığına göre adamın Peygamberimize gelerek şöyle dedi: "Ben et
yediğim zaman kadınlara ilgim artıyor ve şehvetim kabarıyor. Onun için et yemeyi
nefsime haram ettim." Bunun üzerine şu âyet indi: "Ey iman edenler! Allah'ın
size helâl ettiği temiz şeyleri haram kılmayın, sınırı aşmayın. Doğrusu Allah
aşırı gidenleri sevmez. Allah'ın size verdiği rızıktan temiz ve helâl olarak
yeyin. Inandığınız Allahtan korkup-sakının." (5/Mâide, 87-88) (Tirmizî
Tefsir 6, hadis no: 3054, 5/255)
8- Zarûretler, bazen
haramları helâl hale getirebilir. İnsan mecbur kaldığı zaman, mâzereti sona
erinceye kadar haramı kullanabilir, yiyebilir (2/Bakara, 173; 6/En'âm, 145; 16/Nahl,
115)
HARAM-HELÂL
- HARAM-HELÂL. Haram; Anlam ve Mâhiyeti
- Haram Yiyecekler
- b- Kıyafet Temizliği
- f- Köpek Beslemek
- i- Fâiz
- Karı-Kocanın Birbirine Karşı Avreti Yoktur.
- B- Âile Hayatı ile İlgili Haramlar Eşler Arasında İlişkide Haramlar a- Hayız ve Lohusalık Hallerinde Birleşme
- b- Allah'tan Başkası Gaybı Bilemez
- d- Kusur Araştırmak
- b- Haramı Mülkünden Çıkarmak
- Namazda Ta'dili Erkânı Terketmek.
- Deyyusluk.
- Altın ve Gümüş Kap Kullanmak ve Bunlarla Yemek-İçmek.
- İstemedikleri Halde Bir Topluluğun Konuşmalarına Kulak Vermek.
- Haramın Çeşitleri
- 1- Kendiliğinden Ölmüş -Murdar- Hayvan (Meyte)
- c- Altın ve Hâlis İpek Erkeğe Haramdır
- İş, Kazanç, Meslek ve Ticarî İlişkilerde Haramlar İş ve Meslekler
- Fâiz Yasağının Sebep ve Hikmetleri
- Ziynet
- b- Kadınlara Anüslerinden Yaklaşma
- c- Ruh Çağırma Adı Verilen Cincilik
- e- Gıybet (Arkadan Çekiştirmek)
- c- Haram Malın Verileceği Yer
- Namazda Gereksiz ve Çok Hareket Etmek.
- Faiz Yemek.
- Yalancı Şahitlik Yapmak.
- Kötü Komşuluk.
- 1) Kesin (Kat'î) Haram
- 2- Akmış Kan
- d- Kadının Elbisesi
- Yasak Edilen Meslek ve İşler a- Yasak Seks (Zinâ-Fuhuş)
- k- Sigorta Şirketi
- Örtü ve Elbise
- c- Yatak Odasında Geçenleri Başkalarına Anlatma
- d- Fal ve Falcılık
- f- Söz Taşımak
- Haramın Devlet Eliyle İşlenmesi
- Cemaatle Namaz Kılanın Namazda Bilerek İmamdan Önce Davranması
- Malın Ayıbını Söylememek ve Satış Anında Gizlemek.
- Müzik ve Müzik Aletleri Dinlemek.
- Vasiyetle Mirasçıyı Zarara Uğratmak.
- 2) Kesin Olmayan (Zannî) Haram
- 3- Domuz
- e- Süslenme
- b- Dans, Oyun vb.
- 1- Tahvil
- d- Dokunmak
- d- Çocuk Düşürmek ve Kürtaj (Çocuk Aldırma)
- Eğlence Hayatı, Oyun, Sporla İlgili Haramlar ve Kumar a- Şaka ve Mizahta Yasak Olan Hususlar
- g- İftirâ
- Bazı Haramlara veya Dinî Emirlere Karşı Tavır
- Soğan Sarmısak ya da Kötü Kokulu Bir Şey Yiyen Kimsenin Camiye Gelmesi
- Pazarlığı Kızıştırmak.
- Gıybet
- Zar Oyunları Oynamak.
- Helâl; Anlam ve Mâhiyeti
- 4- Allah'tan Başkası Adına Kesilenler
- 1) Dövme Yaptırmak ve Dişlerin Şeklini Değiştirmek
- c- İçki ve Uyuşturucu Madde Yapımı ve Satımı d- İslâm'a Karşı Olan veya İslâm'ın Yasak Ettiği İşlerde Çalışmak
- Dövize Endeksli Tahvil Ve Döviz Karşılığı Borç Alma
- e- Kadın-Erkek Beraber Bulunması
- e- Karı-Koca Haklarına Riâyetsizlik
- b- Tavla Oyunu
- h- Adam Öldürme
- Haramı Helâl ve Helâlı Haram Kılma. Helâl ve Haram Kılma Sadece Allah'ın Hakkıdır
- Zina.
- Cuma Vakti İkinci Ezandan So a Satış Yapmak.
- İnsanlar Arasında Laf Taşımak.
- Mü'mine Lanet Etmek ve Laneti Hak Etmeyene Lanet Etmek.
- Helâl Ölçüsü Koyma Yetkisi
- 5- Meyte Sayılanlar
- 2) Estetik Ameliyat
- Ticârî Muâmelelerdeki Haramlar ve Haram Kazanç Yolları a- Haram Olan Şeyleri Satmak
- m- Rüşvet
- f- Cinsî Sapıklık; Homoseksüellik veya Sevicilik
- Geçimsizlik
- c- Satranç
- i- İntihar
- Helâlı Haramlaştırma
- Livata/Homoseksüellik.
- Kumar ve Şans Oyunları
- İnsanların Evlerine İzinsiz Gözatmak.
- Ölünün Arkasından Dövünerek Ağlamak.
- Eşyada Asıl Olan Mubah/Helâl Olmaktır
- 6- Diğer Kara Hayvanlarından Helâl ve Haram Olanlar
- 3) Kaş Aldırmak
- b- Bir Yanı Meçhul Satış
- n- Emeği Sömürmek
- g- El ile Tatmin
- f- Çocuğun Haklarına Riâyetsizlik
- d- Kumar
- k- Mal Dokunulmazlığı
- Şüpheli Şeyler
- Şer'i Bir Özür Olmadığı Halde Kadının Kocasından Kendini Sakınması
- Hırsızlık.
- İki Kişinin Üçüncüden Ayrı Aralarında Gizlice Konuşmaları
- Yüze Vurmak ve Yüze Dağlama Usulüyle İşaret Koymak.
- Kur'ân-ı Kerim'de Haram ve Helâl
- 7- Deniz Hayvanları
- 4) Peruk Takmak
- c- Narh Koymak
- o- Hırsızlık, Gasp
- h- Hayvan ile Cinsî Münâsebet
- g- Ebeveynin Haklarına Riâyetsizlik
- e- Piyango ve Toto
- Sosyal Adâlet
- İNSANLARIN ÖNEMSEMEDİĞİ SAKINILMASI GEREKEN HARAMLAR..
- Kadının Şer'i Bir Gerekçe Olmadan Kocasından Boşanmak İstemesi
- Rüşvet Almak ve Vermek.
- Hangi Şekilde Olursa Olsun Erkeklerin Altın Takı Kullanmaları
- Şer'i Bir Özür Olmaksızın Müslümana Üç Günden Fazla Küsmek.
- Hadis-i Şeriflerde Haram ve Helâl
- İsraf; Helâlı Haram Eden Ölçüsüzlük ve Taşkınlık.
- 5) Saç ve Sakalı Boyamak
- d- Fiyatlarla Oynamak
- Haram Kazanç Yolları
- i- Evlenilmesi Haram Olan Kadınlar
- İnanışlar ve Taklit, Hurâfe ve Âdetlerde Haramlar
- f- Müzik
- Cezâ Tedbiri
- Allah'a Şirk Koşmak.
- Zıhâr
- Arazi Gasbetmek.
- Kadınların Kısa, İnce ve Dar Elbise Giymeleri
- Konu ile İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- Yeme İçmeyle ilgili Haramlar Konusunda Bazı Hadis-i Şerifler
- Haram İçecekler ve Keyif Vericiler (İçkiler Uyuşturucular ve Sigara) a- İçki
- 6) Sakal Bırakmak
- İhtikâr/Karaborsacılık
- Kazanç Yolları
- 1- Müşrik Kadınlar
- a- Câhiliye Âdet ve Gelenekleri
- g- Sinema ve Televizyon
- l- Hırsızlık ve Gasp
- Kabirlere İbadet
- Kişinin, Karısıyla Hayızlıyken İlişkide Bulunması
- Aracılık İçin Hediye Almak.
- Kadınlar ve Erkeklerin İnsan Saçından veya Başkasından Takma Saç Yapmaları
- Dille İşlenilen Haramlarla İlgili Bazı Hadis-i Şerifler
- Çoğu Sarhoş Edenin Azı da Haramdır
- Ev Eşyalarında ve Ev Gereçlerinde Haramlar Ev Eşyası
- Kabz-ı Mallık ve Komisyonculukla Yapay Olarak Piyasaya Müdâhale
- Bu Yollarla Kazanç Sağlamanın Hükmü
- 2- İddetini Doldurmamış Kadınlar
- b- Irkçılık
- h- Hayvan Dövüştürmek
- m- Haksız Kazanç
- Şirk'in Yaygın Çeşitlerinden Sihir, Kehanet ve Falcılık.
- Kadınla Dübüründen İlişkiye Girmek.
- İşçiye, İşinin Karşılığını Vermemek.
- Giyimde, Konuşma ve Davranışta Erkeklerin Kadınlara ve Kadınların Erkeklere Benzemesi
- Haram-Helâl Konusunda Genel Kurallar/Prensipler
- İçki Ticareti
- a- Altın ve Gümüş Kaplar, İpek Sergiler
- e- Hileli Arttırma
- Kadın-Erkek İlişkileri ve Aile Hayatıyla İlgili Haramlar A- Kadın-Erkek İlişkilerinde Haramlar Cinsî Duygu
- 3- Neseb, Süt ve Nikâh Nedeniyle Haram Olanlar
- c- Bid'atler
- i- Boks, Pankreas Güreşi Gibi Sporlar
- n- Rüşvet
- Yıldızların ve Burçların Olaylara ve İnsan Hayatına Etkisi Olduğuna İnanmak.
- Namahrem Bir Kadınla Yalnız Kalmak.
- Çocuklarına Bağışta Adil Davranmamak.
- Saç ve Sakalı Siyaha Boyamak.
- Yiyecek ve İçeceklerde Haramlar
- Alkollü İlaç ile Tedâvi
- b- Heykel
- f- Hile ve Aldatma
- a- Zinâ
- a- Neseb Dolayısıyla Haram Kılınanlar
- d- Allah'tan Başkasına Yalvarıp Duâ
- Sosyal İlişkilerde Haramlar
- Gayr-i Müslimlerle ve Hayvanlarla İlgili Haramlar A- Gayr-ı Müslimlerle İlişkiler
- İbadetlerde Riya/Gösteriş.
- Nâmahrem Kadınla Tokalaşmak.
- İhtiyacı Olmadığı Halde İnsanlardan İstemek.
- Elbise, Duvar, Kağıt vb. Üzerine Canlı Resim Yapmak.
- Kur'ân-ı Kerim'de Yeme İçme ile İlgili Âyetler
- b- Uyuşturucu Maddeler
- c- Heykel Şeklinde Oyuncak
- g- Yemin
- b- Yabancı Kadınla Yalnız Kalmak
- b- Süt Nedeniyle Haram Olanlar
- e- Uğursuz Saymak
- a- Küsmek ve Darılmak
- Hayvanlara Karşı Tavır ve Onlarla İlgili Haramlar
- Uğursuzluğa İnanmak.
- Kadının, Dışarıya Çıkarken Koku Sürünmesi ve Kokusuyla Erkeklerin Arasından Geçmesi
- Geri Ödemeyi İstemediği Halde Borç İstemek.
- Rüyaya Yalan Karıştırmak.
- Yiyeceklerin Temizinden ve Helâlından Faydalanmak
- c- Sigara ve Benzeri
- d- Resim
- h- Eksik Ölçmek ve Tartmak
- c- Karşı Cinse Şehvetle Bakmak
- c- Nikâh Nedeniyle Haram Olan Kadınlar
- f- Nazarlık, Nal, Muska vb. Kullanmak
- b- Alay Etmek, Ayıplamak, Ad Takmak
- Haramdan Temizlenmek; Haramı Elden Çıkarmak, Tevbe ve Helâlleşmek.
- Allah Teâlâ'dan Başkası Üzerine Yemin Etmek.
- Kadının Yanında Mahremi Olmadan Yolculuk Yapması
- Haram Yemek.
- Kabrin Üzerine Oturmak, Ayak Basmak ve Mezarlıkta Tuvalet İhtiyacını Gidermek.
- Yiyeceklerin Helâl ve Haramlığı
- Giyecek ve Süslenmede Haramlar a- Giyinmekten Maksat
- e- Fotoğraf
- i- Çalınan ve Gasbedilen Şeyi Satın Almak
- Avret
- 4- Fuhuş Kadınları/Fâhişeler
- Büyü, Gaybı Bilme İddiası ve Benzeri Konularda Haramlar a- Büyü/Sihir
- c- Kötü Zan (Sû-i Zan)
- a- Tevbe
- Münafıklar Ya Da Fasıklarla Samimi Olmak Veya Hoş Vakit Geçirmelerini Sağlamak Amacıyla Onlarla Oturmak.
- Namahrem Kadına Bilerek Bakmak.
- Bir Damla Dahi Olsa İçki İçmek.
- İdrarından Sakınmamak.