Fecir

Aracılık İçin Hediye Almak



Aracılık İçin Hediye Almak
 
İnsanlar arasında makam ve
mevki sahibi olmak -eğer şükrederse- Allah'ın kuluna verdiği nimetlerden
biridir. Bu nimetin şükrünü eda etmenin bir şekli de kendisine makam ve mevki
verilen kimsenin bunu müslümanların faydasına kullanmasıdır. Bu, Rasûlullah'ın
(s.a.v.) şu sözünün kapsamı dahilindedir.
"Sizden kardeşine faydalı
olmaya gücü yeten bunu yapsın."[1]
Makamını kullanıp, herhangi bir
haram işlemeksizin ya da başkasının hakkına tecavüz etmeksizin, halis bir
niyetle müslüman kardeşini bir haksızlıktan kurtararak veya ona bir kazanç
sağlayarak faydalı olan kimse Allah azze ve celle katında mükafatlandırılır.
Rasûlullah (s.a.v.) bunu şu sözünde bildirmiştir:
"İyilikte aracılık edin ki
sevaba giresiniz."[2]
Bu aracılık ve ricacı olma
karşılığı bir şeyler almak caiz değildir. Delili, Ebu Umame'nin (r.a.)
Rasûlullah'tan (s.a.v.) rivayet ettiğidir:
"Kim bir aracılık işinde
ricacı olur, bunun üzerine kendisine bir şey hediye edilir ve bunu kabul ederse
faiz kapılarından büyük bir kapıya girmiştir."[3]
Bazı insanlara maddi bir meblağ
karşılığı makamını kullanması, aracı olması ve birinin tayini ya da işe
alınması, başka birinin bir daireden veya bir bölgeden diğerine nakli, bir
hastanın tedavisi ve benzeri işleri halletmesi şart koşulur. Az önce zikri geçen
Ebu Umame hadisi gereğince -racih olan görüşe göre- aracılık karşılığı alınan
haramdır. Hatta hadisin zahiri, daha önce herhangi bir şart koşulmasa dahi
aracılık karşılığı bir şeyler almayı kapsamaktadır.[4]
Hayır yapan kimseye Kıyamet
günü Allah katında karşılaşacağı mükafat yeter. Hasan b. Sehl'e bir adam gelir
ve bir işinde aracı olmasını ister. O da, bu işi halleder. Bunun üzerine adam
teşekkür etmeye gelir. Hasan b. Sehl ona şöyle der:
"Niçin bize teşekkür ediyorsun?
Biz, malın bir zekatı olduğu gibi makamın da bir zekatı olduğunu kabul
ediyoruz."[5]
Burada şu farklılığa işaret
edilmesi uygun olur. İş takibi ve gerekli muamelelerin tamamlanması için ücret
karşılığı bir şahsı görevlendirmek şer'i şartlar çerçevesinde caiz olan kiralama
kapsamındadır. Makamını ve mevkisini kullanarak para karşılığı aracılık yapmak
ise haramdır.[6]
 

 



[1]
Müslim: 4/1726.



[2]
Ebu Davud: 5132; Hadis Sahih-i Buhari ve Sahih-i Müslim'de mevcuttur. Bkz.
Fethu'l-Bari: 10/450.



[3]
Ahmed Müsned: 5/261; Bkz. Sahihu'l-Cami': 6292.



[4]
Bu, Şeyh Abdulaziz b. Abdullah'ın sözlü olarak yaptığı ilavelerdendir.



[5]
El-Adabu'ş-Şer'iyye, İbn Müflih: 2/176.




[6]
Muhammed Salih el-Müneccid, İnsanların Önemsemediği Sakınılması Gereken
Haramlar, Karınca Yayınları: 46-47.