Fecir

Nikâh Akdinde Özel Şartlar Belirlemek



Nikâh Akdinde Özel Şartlar Belirlemek:

 
Evlilik akdi yapılırken
eşlerden birisi diğerini yük altına sokacak bir şart öne sürse ve karşı taraf da
bunu kabul etse, böyle bir şart bağlayıcı olur mu?
1) Akdin niteliği ile
bağdaşan ve şer'î hükümlerle çelişmeyen sahih şart, nikâh akdinde karşı tarafı
bağlar. Meselâ kadının, koca evinde, kocasının ailesi veya kuma olmaksızın
oturmayı, yahut kadının ailesi izin vermedikçe sefer mesafesinden uzak beldeye
göç edilmemesini şart koşması, kocayı bağlar. Çünkü bu gibi şartlarla evlilik
akdi bağdaşır niteliktedir.
2) Akdin niteliği ile
bağdaşmayan veya şer'î hükümlerle çelişen fâsit bir şart belirlenmişse, evlilik
akdi geçerli olur. Fakat yalnız şart bâtıl olur. Eşlerden birisi için
muhayyerliği şart koşmak gibi.
Şartla ilgili bir yasak
bulunursa, böyle bir şartı yerine getirmek mekruh olur. Evleneceği erkeğin, ilk
eşini boşamasını şart koşmak gibi. Hz. Peygamber (s.a.s.) bu konuda şöyle
buyurmuştur: "Bir kadın için, kocasından kumasını boşamayı istemesi helâl
değildir" (Ebû Dâvud, Talâk 2).
Evliliğin hükümlerinden olan,
eşlerin birbirinin cinsel yönlerinden yararlanması ve kadının nafaka hakkı gibi
vazgeçilmez özlük haklarını ihlâl eden şartlar da geçersizdir. Sadece ev
hizmetlerini yürütmek veya kadının maişetini sağlamamak şartıyla evlenmek gibi
(bk. İbnül-Hümâm, a.g.e., III, 107 vd.; Zeylaî, Tebyînül-Hakaik, II, 148; İbn
Âbidîn, a.g.e., II, 405; ez-Zühaylî, el-Fıkhul-İslâmî ve Edilletüh, Dimaşk
1405/1985, VII, 45).