Havârîler

Havârîler; Hz.
İsa'nın Allah Yolunda Yardımcıları



Havârî; Hz. İsâ'nın yardımcılarına verilen
addır. Bu kişilerin kassâr (çamaşırcı) veya avcı oldukları söylenir. Bazı
bilginlere göre bunlara Havâri denmesinin sebebi; onların, insanların ruhlarını
din ve ilim öğreterek arındırmalarından dolayıdır... Avcı olmaları ise,
insanların ruhlarını kararsızlıktan kurtararak Hakka döndürmelerindendir (Râğıb
Isfahânî, el-Müfredât fî Garîbi'l-Kur'ân, Mısır 1970, s. 192). Nitekim beyaz
giydikleri için bu ismi aldıkları da söylenir (Buhârî, Fedâilu's-Sahâbe, 13).

Bunlara, "Hz. İsa'nın, dini yaymak için seçip
gönderdiği elçileri" de denilmektedir. Havârîler Peygamberlerin yakın
takipçileri olan seçkin kimselerdir. Zeccâc, "Havârîler Peygamberlerin hâlis ve
samimi dostlarıdır ve hayırlı kimselerdir" demiştir. Buna delil olarak da Hz.
Peygamber'in "Her Peygamberin havârîsi vardır, benim havârîm de Zübeyr İbn
Avvam'dır" hadisini zikretmiştir (Buhârî, Cihâd, 40, 41; Müslim, Fedâilu's-Sahabe,
48; İbn Mâce, Mukaddime, 11). Peygamber Efendimiz: "Zübeyr benim ashabımın
seçkinlerindendir ve yardımcımdır" demek sûretiyle, havârîlerin
peygamberlerin yardımcıları olduklarına işaret etmek istemiştir. Yine Zeccâc'a
göre Hz. Peygamber'in ashâbının tamamı havârîdir (İbn Manzur, Lisânü'l Arab,
Beyrut (t.y), IV, 220).

Havârilerin, Peygamberlerin yakın dostları ve
talipçileri olduğuna Kur'an-ı Kerim'de şöyle işaret edilmektedir:

"İsa onların inkarlarını hasredince:

"Allah uğrunda yardımcılarım kimlerdir?" dedi.
Havâriler şöyle dediler,

"Biz Allah'ın yardımcılarıyız, Allah'a inandık,
O'na teslim olduğumuza şahid o!", "Rabbimiz! İndirdiğine inandık, Peygambere
uyduk; bizi şâhid olanlarla beraber yaz..." dediler
(Alu İmrân, 3/52-54). Diğer bir âyet-i kerime'de de, mü'minlere hitâben: "Ey
inananlar! Allah'ın dininin yardımcıları olun. Nitekim, Meryem oğlu İsâ,
Havâriler: "Allah'a giden yolda yardımcılarım kimlerdir?" deyince, Havâriler:
"Allah'ın dininin yardımcıları bizleriz" demişlerdi... (61/Saff, 14).

Hz. İsa'nın Havârileri'nin sayılarının on iki
olduğu bilinmekte olup isimleri şöyledir: Petrus denen Simun; Andreas; Zebedinin
oğlu Yakup; Yuhanna; Filipus; Bartolomeus; Tomas; Matta; Alfeus'un oğlu Yakub;
Taddeus; Gayyur Simun ve Yahuda İskariyat (Kitab-ı Mukaddes; İstanbul 1981,
Matta, X, 2-4).

Havâriler'in Hz. İsa'dan, Allah'ın gökten bir
sofra indirmesini istedikleri Kur'ân-ı Kerîm'de şöyle ifade edilmektedir:
"Havâriler: "Ey Meryem oğlu İsa! Rabbin bize gökten bir sofra indirebilir mi?"
demişlerdi de, "Înanıyorsanız Allah'tan sakının " demişti. "Ondan yemeyi,
kalblerimizin kanmasını ve senin bize doğru söylediğini bilmeyi, ona şâhid
olmayı istiyoruz"dediler... Allah, "Ben onu size indireceğim; bundan sonra
içinizden kim inkâr ederse, dünyalarda kimseye azab etmeyeceğim şekilde ona azab
edeceğim" dedi" (5/Mâide, 111-115) (3)