1

1- İnançla İlgili
Fısk



Kur'an'da genişçe ele alınan fısk
davranışlarının inançla, Allah ve peygamberlik kurumuyla ilgili olanı, Allah'a
inançsızlık, Allah'ın ayetlerini yalanlama, Allah'ı unutma, nifak, Allah'ın
indirdiğiyle hükmetmeme ve şeytanın Allah'ın emrinden çıkışı olarak
sıralanabilir.

a- Allah'a İnançsızlık:
Hz. Peygamberimiz'e, münafıkların önderi Abdullah bin Ubey konusunda şu emir
verilmiştir: "Onlardan (münafıklardan) ölen kimsenin namazını sakın kılma,
mezarı başında da durma! Çünkü onlar, Allah'ı ve peygamberini inkâr (küfr)
ettiler, fâsık olarak öldüler." (9/Tevbe, 84) Müşriklerin puta
tapmalarının anlamsızlığı ve Allah'ın yaratıcılığı ve yöneticiliği anlatıldıktan
sonra, şu belirtilir: "İşte gerçek rabbiniz Allah budur. Gerçeğin dışında
sadece sapıklık (dalalet) vardır. Öyleyse nasıl olup da döndürülüyorsunuz?
Böylece, fâsık olanların inanmayacaklarına dair rabbinin sözü
gerçekleşmiş oldu." (10/Yûnus, 33) Allah'ın indirdiği apaçık ayetleri,
yalnızca fâsıklar/yoldan çıkmışlar inkâr eder: "Allah'a, meleklerine,
peygamberlerine, Cebrail'e ve Mikâil'e düşman olan kimse, bilsin ki Allah
kâfirlerin düşmanıdır. Andolsun ki sana, apaçık ayetler indirdik. Onları sadece
fâsıklar/yoldan çıkmışlar inkâr eder." (2/Bakara, 98-99).

Mü'min ve fâsık aynı değerde olamaz: "İman
eden kimse, fâsık (yoldan çıkmış) kimseye benzer mi? Bunlar bir
olamazlar. İman edip salih amel işleyenlere, bu yaptıklarına karşılık,
varacakları cennet konakları vardır. Ama fâsıkların (yoldan çıkanların)
varacağı yer ise ateştir." (32/Secde, 18-20). Bu ayetteki fâsık,
müşrik anlamında kullanılmıştır.

"Onların (münafıkların) ister bağışlanmasını
dile, ister dileme; birdir. Onlara yetmiş defa bağışlanma dilesen bile, Allah
onları bağışlamayacaktır. Bu, Allah'ı ve peygamberini inkâr etmelerinden
ötürüdür. Allah, fâsık (kötülüğe batmış) topluluğu doğru yola (hidayete)
eriştirmez." (9/Tevbe, 80) Kitap
ehlinin pek çoğu fâsıktır/yoldan çıkmıştır (Bkz. 3/Âl-i İmran, 110).
Yine, fısk Allah'ın sevmediği ve mü'min kullarına sevdirmediği durumlardandır.
"Bilin ki, içinizde Allah'ın peygamberi bulunmaktadır. Eğer O, birçok işlerde
size uymuş olsaydı, şüphesiz kötü duruma düşerdiniz. Ama Allah, size imanı
sevdirmiş, onu gönüllerinize güzel göstermiştir. Küfrü, fıskı ve isyanı
da size çirkin göstermiştir. İşte doğru yolda olanlar bunlardır." (49/Hucurât,
7)

b- Allah'ın Ayetlerini Yalanlama:
Kur'anda, Allah'ın ayetlerini
yalanlama, fısk olarak nitelenir: "Ayetlerimizi yalanlayanlar (inkâr
edenler), fısklarından/yoldan çıkmalarından ötürü azap çekeceklerdir."
(6/En'âm, 49)

c- Allah'ı Unutma: Özellikle münafıkların
Allah'ı unutması, Kur'an'da fısk olarak görülür: "Allah'ı unutup da Allah'ın
da kendilerini unuttuğu kimseler gibi olmayın. Onlar fâsık (yoldan
çıkmış) kimselerdir." (59/Haşr, 19 ve yine bkz. 9/Tevbe, 67)

d- Allah'ı, Peygamber'i ve Allah Yolunda Cihadı
İkinci Dereceye Koyma: Yakınlarını
koruma ve dünyevî nimetleri, Allah'a, Peygamberine ve cihada üstün tutma, fısk
olarak değerlendirilir: "De ki: Babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz,
eşleriniz, akrabanız, elde ettiğiniz mallar, durgun gitmesinden korktuğunuz
ticaret, hoşunuza giden evler, size Allah'tan, peygamberinden ve Allah yolunda
savaştan daha sevgili ise, Allah'ın emri gelene kadar bekleyin. Allah fâsık
kimseleri doğru yola (hidayete) eriştirmez." (9/Tevbe, 24)

e- Nifak (İnançta İkiyüzlülük):
"İstekli ya da isteksiz olarak verin, nasıl olsa kabul edilmeyecektir. Siz,
şüphesiz fâsık bir topluluksunuz. Verdiklerinin kabul edilmesine engel
olan, Allah'ı ve peygamberi inkâr etmeleri, namaza tembel tembel gelmeleri,
istemeye istemeye vermeleridir." (9/Tevbe, 53-54) "Münafıklar
birbirlerindendir, kötülüğü emreder, iyiliği engeller, Allah'ı unuturlar, onlar
fâsıktırlar." (9/Tevbe, 67) "Onlardan (münafıklardan) râzı
olasınız diye size yemin edecekler. Fakat siz onlardan râzı olsanız bile Allah
fâsıklar topluluğundan asla râzı olmaz." (9/Tevbe, 96)

f- Allah'ın İndirdiğiyle Hükmetmemek:
Ehl-i kitap, Allah'ın indirdikleriyle hükmetmemekle fısk olan davranış içine
girmiş demektir: "İncil sahipleri, Allah'ın onda indirdikleriyle hükmetsin.
Allah'ın indirdikleriyle hükmetmeyenler, işte onlar fâsık olanlardır."
(5/Mâide, 47) "O halde, Allah'ın indirdiğiyle aralarında hükmet. Allah'ın
sana indirdiği Kur'an'ın bir kısmından seni vazgeçirmelerinden sakın, onların
hevesine uyma. Eğer yüz çevirirlerse bil ki, Allah bir kısım günahları yüzünden
onları cezalandırmak istiyor. İnsanların pek çoğu, gerçekten fâsıktırlar."
(5/Mâide, 49)

g- Şeytanın Allah'ın Emrinden Çıkışı:
"... İblis cinlerdendi; Rabbinin emrinden fısk etti/dışarı çıktı.
Şimdi siz, beni bırakıp da onu ve onun soyunu mu dost ediniyorsunuz? Oysa onlar
sizin düşmanınızdır. Zalimler için bu ne fena bir değişmedir." (18/Kehf, 50)