a

a- Cünâh

‘Cünâh' kelimesi Kur'an'da
yirmi beş defa yer almaktadır. Ancak bu kelime ya ‘lâ cünâha', veya ‘leyse
cünâhun' şeklinde geçmektedir. ‘Bir günah yoktur, bir sakınca yoktur veya mahzur
yoktur, günah olmaz, günah işlenmiş olmaz' gibi anlamlara gelen bu kelimenin
Kur'an'da bu şekilde yer alması oldukça dikkat çekicidir. ‘Cünâh' kelimesinin
sözlükteki karşılığı ‘ism-hata' sözcüğüdür. Aşağıda anlatılacağı gibi ‘ism'
kelimesi de Kur'an'ın insanın hatalı davranışlarını nitelendirmek için
kullandığı kelimelerden birisidir.
Allah'ın emrine karşı gelme,
yasaklarını bilerek çiğneme, İslâm'ın ilkelerinden sapma, ihmal etme, sürçme ve
karşı gelme gibi hatalı fiilleri tanımlamak için Türkçe'de ‘günah' kelimesini
kullanıyoruz. ‘Cünâh' kelimesi bu hataların yalnızca bir kısmını, ‘ism' sayılan
çeşidini ve biraz da mahzurlu (sakıncalı) olan davranışları anlatmaktadır. Şu
örneklerde olduğu gibi: "Şüphesiz Safâ ile Merve Allah'ın işaretlerindendir.
Böylece kim Ev'i (Kâbe'yi) hacceder veya umre yaparsa, artık bu ikisini tavaf
etmesinde kendisi için bir cünâh (günah-mahzur) yoktur…" (2/Bakara, 158)
"Yeryüzünde adım attığınızda (yolculuğa veya savaş için çıktığınızda),
kâfirlerin size bir kötülük yapmalarından korkarsanız, namazı kısaltmanızda
sizin için bir cünâh-mahzur yoktur (sizin için günah değildir)…" (4/Nisâ,
101)
Kur'an günah olgusunu ifade
etmek üzere on beş kadar kelime kullanmaktadır. Bunların arasında bir anlam
yakınlığı olsa bile, her biri başka bir hataya, hatanın farklı bir boyutuna
işaret eder. Ancak hepsinin ortak noktası; nefse, şeytana, karanlık ve kötü
işlere yenik düşmeyi, sıkıntıyı ve ıstırabı, toplumsal huzursuzluk ve kaosu,
çirkin ve bayağı davranışları, dengeyi bozmayı ve haddi aşmayı ifade
etmeleridir.