Yemin Kasdıyla Talâk

Yemin Kasdıyla Talâk:


Dil alışkanlığı ile her sözün
arasında "vallahi" diyen kimse, yemine niyet etmedikçe sorumlu olamayacağı gibi,
aynı şekilde yemine ve boşamaya niyet etmeksizin "şart olsun", "boş olsun"
sözlerini kullanan kimse, bu sözleri ile karısını boşamış olmaz (lağv yemini
gibi). Fakat bir kimse boşama niyetiyle değil de yemin niyetiyle bu sözleri
söyler ve meselâ "şu işi yaparsam veya yapmazsam karım boş olsun" derse, bunun
hüküm ve neticesi ne olur mevzuu tartışılmıştır. "Böyle bir yeminin mevzuu
gerçekleşmediği takdirde karı boş olur" şeklindeki fetva, sahâbe devrinden sonra
ortaya çıktığı için, bid'î talâk sayılabilir.
Yemin niyetiyle kullanılan
talâk kelimesinin hükmü mevzuunda üç görüş vardır:
1- Cumhûra göre, bu
boşamanın bir şarta bağlanması (ta'lik) kabilindendir şartı gerçekleşince boşama
da tahakkuk etmiş olur. Buna delâlet eden naslar ve sahâbe fetvaları vardır.
2- İbn Teymiyye'ye göre
yemin niyetiyle söylenen talâk boşanma neticesi doğurmaz; fakat yemin kefareti
gerekir.
3- İbnu'l Kayyim'e göre,
ne boş olmayı, ne de kefareti gerektirir. Çünkü Hz. Peygamber ve sahâbeden
nakledilen rivâyetler yemin kastıyla yapılan ta'lik'e değil, belli bir işin
neticesine göre boşama niyetiyle yapılan ta'lik'e aittir. Yemin kastiyle olan
ta'lik'in böyle bir netice doğuracağına ait hiçbir nas yoktur. Ayrıca Hz. Ali,
Şurayh ve Tavûs "talâk üzerine yemin edip yeminini yerine getiremeyen kimseye
bir şey lâzım gelmez" diye fetvâ vermişler; buna muhâlif bir sahâbi de
çıkmamıştır.