Şirkin Çeşitleri

Şirkin Çeşitleri



Câhiliyye Araplarının putlara tapan müşrikler
olduğunu okuyan veya duyan bazılarının zannettiği gibi, şirkin tek çeşidi
putlara tapmak değildir. Gerek Kur'an'a ve gerekse câhiliyye Araplarının
hayatına baktığımızda putlara İbâdetin şirk çeşitlerinden sadece biri olduğunu
görürüz. Evet, putlara tapma, şirkin en açık bir örneğidir; ama onun dışında her
zaman dilimindeki câhiliyyenin şirki çok çeiştlidir. Farklı câhiyyelerde şirk,
değişik boyutlar kazanmıştır. Modern câhiliyyenin egemenliğindeki günümüz düzen
ve toplumlarında, doğuda ve batıda insan hayatında sayısız şekilleriyle şirk
mevcuttur.

Arap câhiliyyesinde de, sanıldığı gibi, şirk
unsuru olarak put, yalnız ve tek çeşit değildi. Müşrik Araplar, putlara İbâdetin
yanı sıra; meleklere, cinlere tapınma, kabile taraftarlığında (ırk ve soy
asabiyetinde) aşırıya gitme, atalarının örf ve âdetlerini körü körüne taklit
gibi sahte rablere kulluk ediyorlardı. Zaten onlar, putlara Allah gibi bir ilâh
gözüyle de bakmıyorlar, onların Allah'a yakınlık için aracı, şefaatçi
olduklarına inanıyorlardı. Bununla birlikte kesinlikle Allah'ı yaratıcı ve büyük
ilâh olarak kabul de ediyorlardı. Şirk çok çeşitlilik arzeder. Şirk, temelde
Allah'tan başka ilâh/tanrı kabul etmek olduğu halde, çok farklı görüntüleri
vardır. Şirki iyi anlamak için çeşitlerini bilmek şarttır. Şirk çeşitlerini
şöyle sayabiliriz: