Maddîyyûn

Maddîyyûn:



Maddeciler. Maddî kelimesinin çoğuludur. Âlemin
başlangıcı olarak maddeyi kabul edip, maddenin ezelî ve sonsuz olduğuna
inananlara, madde ve hareketi dışında her şeyi inkâr edenlere verilen addır.
Maddîyyûna göre bu âlem atomlardan oluşan maddelerin rastgele hareket ve
birleşmeleri sonucu kendiliğinden meydana gelmiştir. Bir yaratıcının eseri
değildir. Madde, varlık âleminin aslı ve yaratıcısıdır. Onlara göre maddenin
bölünebilirliği bir daha parçalanmayan ve değişmeyen atomda biter ki buna "cüz'ü
lâ yetecezzâ" derler. Kuvvetsiz madde, maddesiz kuvvet olmaz. Demir gibi en katı
cisimlerin bile içi sonsuz bir hareketle devinmektedir. Madde ve hareket her
ikisi de ezelî ve sonsuz olduğundan bunların dışında bir yaratıcıya gerek
yoktur. Maddeciler tabiat ötesindeki olayları ve varlıkları duyu organlarıyla
bilinemediği ve deney dışında kaldığı için inkâr ederler. Dolayısıyla Allah ve
ruhun varlığını da kabul etmezler (İzmirli İsmail Hakkı, Yeni İlmi Kelam, s.
362) Geniş bilgi için bak. Materyalizm).