Besmele

Besmele, Allah'la
Yapılan Bir Sözleşme Gibidir:

Evet, Besmele, Allah'la
yapılmış bir sözleşme gibidir. Allah, Rahmân ve Rahîm sıfatlarıyla bize
merhametle muâmele edeceğini vaadediyor; biz de, imtihan için bize verilen
irâdeyi istismar etmeyeceğimizi ve O'nun ilkelerine bağlı kalacağımızı
besmeleyle kabullenmiş oluyoruz. Besmele, Allah'ın tesbit ettiği kulluk
programını kabul etmektir. Besmele çeken kul, şöyle demiş olur: "Ya Rabbi, şu
an, kulluk maddelerinden birini işleyeceğim. Senin ismini anıyor ve iznini
istiyorum."
O yüzden haramlara besmele
çekilmez. Besmeleden maksat, yapılan işte bereketin artmasını
taleptir. Haram veya mekruh bir fiilin çoğalması ve bereketi istenemez. Haram
meclislerde, meyhane ve kumarhane görevi yapan kahvehanelerde otururken, faizli
işlemlerde bulunurken, yalan ve kandırma içeren ticari ilişkilerde, haram
sayılan programlar izlerken besmele çekilmez. Haram olduğu tartışmalı olan
hususlarda ve harama yakın mekruhlarda da besmelenin çekilmesi, vebali büyüktür.

En doğrusu, Allah'ın isminin
anılamayacağı bu tür davranış ve eylemleri terk etmektir. Unutulmamalıdır ki,
haram olan eylemlerde besmele çekilmez. Kâmil bir müslüman da, besmele
çekemeyeceği bir işi yapmamaya özen gösterir. O yüzden, besmele insanı eğitir,
terbiye eder, kötülüklerden uzak tutar. Çünkü besmele çeken bir kimse, ağzından
çıkan ifade ile yaptığı eylem arasında bir paralellik kurmak zorunda olduğunu,
eliyle dilinin birbirini yalanlamaması gerektiğini düşünür. Besmele, kötülük ve
haramları işlemeye hakkımız olmadığını bize hatırlatır.
Besmele, "Allah'ın adı ile"
demektir; "Allah'ın adına" değil. Bu ikisi arasında önemli fark bulunmaktadır.
Müslüman her yaptığı şeye, her söylediği söze Allah'ın adı ile başlar. Allah'tan
izin alarak; Ama Allah adına değil. İnsan beşer ve âciz olduğu için hatalar
yapabilir. Allah adına demek; yapılana bir anlamda ilâhî özellik, günahsızlık,
hatasızlık iddiası atfetmektir. O'nun adına iş iddiası, Allah'ın temsilcisi olma
anlayışını, bu da ruhban sınıfını oluşturur. Tarihte Allah adına nice zulümler
işlenmiştir. Teokrasi de budur. Kulun yaptığı iş, müslümanca olmalıdır ama,
beşerî özellik taşıdığından iddiasız olmalıdır.
Besmeledeki "isim" kelimesi;
ad, ad vermek anlamına geldiği gibi, -bi harf-i cerri ile de- yüceltmek,
yükseltmek anlamına gelmektedir. Nitekim gökyüzü anlamında "semâ" kelimesi aynı
kökten gelmektedir. O yüzden, "bismillâh" ın anlamı, "Allah'ı yücelterek"
şeklinde de anlaşılabilir.[1]








[1] İhsan
Eliaçık-İslâm ve Sosyal Değişim: 24; Ahmet Kalkan, İslam Akaidi: 330. Ahmet
Kalkan, Kur'an Kavramları.