Husn Kelimesi ve Türevleri

Husn
Kelimesi ve Türevleri



İhsân kelimesi, "husn" kökünden
türemiş "ahsene" fiilinin mastarıdır. Muhsin kelimesi de bu fiilin ism-i
fâilidir. ‘Husn' ve bu kökten türeyen; hasene, hasen, husnâ, ihsan, ahsen,
muhsin gibi kelimeler Kur'an'da sıkça geçmektedir. ‘Husn'; değerli, seçkin ve
kendisine rağbet edilen, ilgi gösterilen her şeye denmektedir. Aynı kökten gelen
‘hasene'; kişinin ulaştığı her türlü sevindirici nimettir. İyi ve güzel olan
şeylere de ‘hasene' denilmektedir.

‘Hasene-iyilik' anlayışı toplumlara
veya kişilere göre değişse bile Kur'an-ı Kerim buna özel bir anlam veriyor ve
neyin ‘hasene/husn-güzel', neyin ‘seyyie-kötü' olduğunu belirtiyor. Buna göre,
kişinin başına gelen mutluluk, afiyet, galibiyet, başarı, nimete erme, görevini
yapma gibi şeyler ‘hasene' olduğu gibi; helâlden yemek, nikâhlı yaşamak,
doğru olmak, adaletli iş yapmak, başkasına iyilik etmek, güzel ve tatlı söz
söylemek ve benzerleri hep ‘hasene'dir. ‘Hasene' şu anlamlarda da
kullanılmaktadır: Varılacak güzel yer Allah katındadır (3/Âl-i İmrân, 14).
Uyulması gereken, şüpheden uzak olan güzel söz (2/Bakara, 83), insanı yücelten,
Allah'a yaklaştıran güzel imtihan (8/Enfâl, 17), Allah'ın işleyenlere güzel bir
geçimlik verdiği sâlih amel (hasene) (11/Hûd/3).

Allah yolunda öldürülenler Allah
katında güzel bir rızık (hasene) bulurlar (22/Hacc, 58). Allah, sâlih amel
işleyenlere dünyada da âhirette de güzel şeyler (hasene) söz veriyor (20/ Tâhâ,
86). Allah'ın mü'min kulları dünyada da âhirette de hep ‘hasene' isterler, böyle
dua ederler. "Onlardan kimi de; ‘Rabbimiz, bize dünyada hasene/güzellik ver,
âhirette de hasene ver, bizi ateş azabından koru' der." (2/Bakara, 201)

Kötülükleri (seyyiât'ı) ‘hasenât'
(iyilikler) ile gidermek gerekir. Zaten kötülükleri (seyyiât'ı) silecek olan şey
de ‘hasenât'tır (iyiliklerdir) (11/Hûd, 114). Kur'an'ın, ‘husn veya hasene'
dediği şeyler hep güzel ve iyi olan şeylerdir. Müslüman insan iyinin ve güzelin
ölçüsünü böylece Kur'an'dan öğrenmeli, sonra da devamlı ‘hasene' olan işleri
yapmalıdır. Çünkü bütün hasene olan işler ona sevap kazandırır.[1]







[1]
Hüseyin K. Ece, İslâm'ın Temel Kavramları, s. 257.