4

4) Fakir
ve Miskine İhsân:



Fakir, çalışabilir durumda olup
çalışan, ama herhangi bir sebeple çocuklarının geçimini temin edemeyen kimsedir.
Miskin ise, çalışmaya gücü ve tâkatı olmayan fakir kimsedir. Bu durum, Kur'an'da
şöyle açıklanır: "(Yapacağınız ihsânlar/hayırlar) kendilerini Allah yoluna
adamış, bu sebeple yeryüzünde kazanç için dolaşamayan (muhâcir) fakirler için
olsun. Bilmeyen kimseler iffetlerinden dolayı onları zengin zanneder. Sen onları
sîmalarından tanırsın. Çünkü onlar, yüzsüzlük ederek istemezler. Yaptığınız her
hayrı muhakkak Allah bilir." (2/Bakara, 273)

Fakir ve miskine, zekâtın dışında
yardım edilmesini emreden birçok âyet vardır. İslâm inancında her şeyin gerçek
sahibi Allah'tır. Allah'a ait bir şeyin Allah adına, Allah'ın fakir kullarına
verilme işi demek olan fakirlere ihsânda bulunmak, her aklı başında mü'minin
erdemlilik görevidir. İhtiyaçlar (daha doğrusu, ihtiyaç zannedilen eşyaya
bağımlılık) özellikle günümüz tüketim toplumunda bitmez ve mala/paraya ihtiyacı
olmayan düşünülemez. İhtiyacı az olanın, zarûri ve temel ihtiyaçlarını
karşılayanların, fazla ihtiyacı olana yardım etmesi, fakirlere ihsân
özelliğidir. Asıl mal sahibinin Cenâb-ı Hak olduğuna iman eden muhsin,
fakirlere, kendinden daha fazla muhtaç olanlara ihsân etmeden yapamaz.