6

6) Yakın
Arkadaşa İhsân:



Nisâ sûresinde ihsânda bulunulacak
kimselerin altıncısını yakın arkadaşa ihsân teşkil etmektedir. "...Yakın
arkadaşa, yolcuya, ellerinizin altında bulunanlara ihsân edin/iyi davranın..."
(4/Nisâ, 36) Âyette geçen "es-sâhibi bi'l-cenbi" terimi, yanındaki
arkadaş, eğitim-öğretim, tasarruf, iş, mesâi, zenaat, yolculuk gibi herhangi bir
hayırlı işte eşlik eden arkadaş ve yoldaş demektir. Bu anlam, karı-kocayı (hayat
arkadaşını) bile kapsamaktadır.

Aslında arkadaşlık basit bir olay
değildir. Arkadaşlıklarla dostluk kazanılır. Kiminle dostluk kurup arkadaşlık
edileceğine çok dikkat etmelidir. Aksi halde şu âyetin hitabına kulak tıkanmış
olunur: "Yazık bana! Keşke falancayı dost edinmeseydim. Çünkü zikir (Kur'an)
bana gelmişken hakikaten beni ondan saptırdı. Şeytan, insanı yüzüstü bırakıp
rezil rüsvay eder." (25/Furkan, 28-29) Arkadaşa ihsan konusunda bir hadis-i
şerif şöyledir: "Allah indinde arkadaşın en hayırlısı, arkadaşına hayırlı
olandır..." (Tirmizî, Birr 28)

Ashâb-ı Kiram, bir bakıma
Rasulullah'ın arkadaşları idi. Allah rasulünün onlara nasıl davrandığını Kur'an
haber verir: "Allah'tan bir rahmet ile onlara yumuşak davrandın! Şayet sen
kaba, katı yürekli olsaydın hiç şüphesiz etrafından dağılıp giderlerdi..."
(3/Âl-i İmrân, 159). Bu âyette açıklanan, arkadaşlara yumuşak davranıp kaba ve
katı yürekli olmamak, affetmek, onlara duâ etmek, onlarla istişâre etmek hep
ihsân örnekleridir. Arkadaşlara ihsân, Peygamber'in, arkadaşlarına davrandığı bu
tavırlara uymakla olur.