İhsânın Diğer Boyutları

İhsânın
Diğer Boyutları:



"O takvâ sahipleri ki, bollukta da
darlıkta da Allah için infak ederler (harcarlar); öfkelerini yutarlar ve
insanları affederler. Allah da ihsân sahiplerini (güzel davranışta bulunanları)
sever." (3/Âl-i İmrân, 134)

Bu âyetin, "Allah ihsân edenleri
sever" ifadesiyle bitmesi, ihsan kelimesini bize açıklamaktadır. İhsan
edenlerle kast edilen; bollukta ve darlıkta infak/dağıtma özelliğine sahip
olanlardır.

Kendilerine yönelen kötülüğe karşı
öfkelerini yenenlerdir, affederek münasebetsizlere müsamaha gösterenlerdir.
Ayet, öfkeyi yenmeyle, gücü yeterken insanları affetme sıfatını, genel yarar
uğruna harcama hasletiyle birlikte, muhsinlerin sıfatı olarak kullanmıştır.
Burada ihsânın ihtiva ettiği anlam, sadece mal verme değildir. İhsan; üstün
ahlâklı, iman etmiş, başkasının kötülüğüne karşı, mukabelede bulunma ve ceza
verme gücüne rağmen öfkesini yenen, müsamaha gösteren insanın özelliğini ifade
etmektedir.

"Zulmedenlere az da olsa meyletmeyin.
Aksi halde ateş size dokunur (cehennemde yanarsınız). Sizin Allah'tan başka
evliyânız/dostlarınız yoktur. Sonra da size yardım edilmez. Gündüzün iki
tarafında (sabah, öğle ve ikindi) gecenin de yakın saatlerinde (akşam ve yatsı)
namazı kıl. Çünkü hasenât/iyilikler seyyiâtı/kötülükleri (günahları) giderir.
Bu, öğüt almak isteyenlere (güzel bir) hatırlatmadır. Sabırlı ol, çünkü Allah
ihsân sahibi muhsinlerin (güzel iş yapanların) mükâfatını zâyi etmez."
(11/Hûd, 113-115)

Bu üç âyetin, mü'minlerin düşmanları
karşısındaki durumlarını ve yapmaları gerekeni açıkladığını görüyoruz.
Düşmanlara dayanıp güvenmemek; namaza gece ve gündüz, değişik vakitlerde devam
etmek; uzaklaştırma imkânına kavuşuncaya kadar düşmanların kötülüklerine sabır
ve tahammül göstermek. Âyet, mü'minlerin bu durumunu ihsân olarak
nitelemektedir. İhsânın, muhtaçlara infak etmekden daha fazla özellikler olduğu
anlaşılmaktadır. Bu âyetlerde mü'minlerden istenen, düşmana dayanıp güvenmeme,
kötülüklerine sabır ve tahammül gösterme gibi ferdî durumlar veya kulu Rabbine
bağlayan gündüz ve geceleyin namaz kılma gibi ibadetlerdir.[1]







[1]
Muhammed el-Behiy, Kur'anî Kavramlar, s. 217-218.