Zorba İmam
Zorba İmam:
Fitne ve kargaşa çıkarmamak
hususunda İslâm'ın gösterdiği hassasiyetin derecesini, hiçbir haklılık sebebi
olmaksızın, hîle hurda ile, kuvvet ve zor yoluyla meşrû imamı devirip kendisini
başa diken kimse karşısındaki tutumunda görmek mümkündür.
Bu durumda âlimler, "fitneyi
önlemek için" zorba imama itaat etmeyi tavsiye ederler. Teftazâni'yi dinleyelim:
"Eğer Kureyş'ten ehil olan biri yoksa veya olmasına rağmen, sapık ve bâtıl yolda
gidenlerin istilâsı, zâlimlerin şevketi gibi sebeplerle nasbedilemiyorsa,
hâkimiyeti elinde tutan kimsenin kazasına, ahkâm infazına, hadd tatbîkâtına
kısacası imâma müteallik yaptığı her şeye uymanın, tıpkı Kureyş'e mensûb fakat
fâsık veya zâlim veya câhil olan imamın icraatına uymanın câiz olduğu gibi
cevâzına hiç kimse itiraz etmemiştir."
Teftazânî bu itaatin sebebini
açıklama sadedinde şu izâhı sunar: "İmamet babında zikredilenlerin hepsi iki
temel şarta bağlıdır:
1. İhtiyar (yâni imamı
seçme hürriyeti).
2. İktidar.
"Seçim hususundaki acz ve
mecbûriyet karşısında -ki bu durum fâcir, kâfir ve zâlim kimselerin istilâsı ve
şerir zorbaların tasallutu gibi sebeplerle hâsıl olur- dünyevî riyâset zorla ele
geçirilmiş olur ve riyâsetle alâkalı dinî ahkâm, "zarûret imamı" adı altında
ayrı bir bölümde ele alınır. Bu cümleden olarak imamda ilim, adâlet ve sâir
evsâfın yokluğuna bakılmaz. Zaruretler bir kısım mahzurları mubah kılar...
"Bezdevî de şunları söyler:
"Kaderiye, Havâriç (Hâricîler) ve Mu'tezile nazarında böyle birisi imam olamaz
ise de Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat âlimlerinin hepsi nazarında imamdır, hükümleri
ve kazası infâz edilir. Nitekim Mervânoğullarının hiç birisi için ne rey ve
tedbîr sâhiplerinden biri, ne de herhangi bir fakih imamet akdinde
bulunmamıştır. Onlar kendilerini zorla halîfe olarak empoze etmişlerdir. Âlimler
de onların imâm oldukları husûsunda icma etmişlerdir. Zira onlar imâm
addedilmemiş olsalardı İslâm cemiyetinde fitne ve fesâdlar husûle gelecekti."
Bu görüşü te'yîden Aliyyü'l-Kârî,
dindarlığı ve Sünnet'e harfi harfine ittiba etmesiyle meşhûr olan Abdullah İbnu
Ömer'in, fitne çıkmasın düşüncesiyle, İbnu Zübeyr'i, Emevîlerin zâlim
emirleriyle kıyaslandığı zaman, hilâfete çok daha lâyık, çok daha hak sâhibi
olmasına rağmen hilâfet dâva etmekten men ve nehy ettiğini belirtir.
İbnu Hacer de; bir köle,
"Kuvvet yoluyla hâkimiyet te'sîs ederek emîrliğini ilân edecek olsa fitnenin
uyandırılmaması için, mâsiyet emretmedikçe, ona itaat gerekir" der.[1]
[1]
İbrahim Canan, Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Akçağ Yayınları: 2/287-288.
İMAM
- İMAM... İmam; Anlam ve Mâhiyeti
- Zâlim ve Fâsık İmama Karşı Kıyam Hakkı
- İMAMET VE İTAAT MESELESİ
- B- Bulunması Temenni Edilen Ve Fakat Fiiliyatta Her Zaman Bulunmayan İdeal Şartlar
- İmama İtaatin Hududu
- Kur'ân-ı Kerim'de İmam Kavramı
- Cemaat/Teşkilât İmamlığı
- Dinimizde İtaate Verilen Ehemmiyet
- C- İhtilaflı Olan Ve Bâtıl Olan Şartlar
- Körü Körüne İtaat Yok
- Hadis-i Şeriflerde İmam Kavramı
- 1- Sağlam Bir İman ve İstikamet
- İtaat Edilecek Üç makam
- Kureyşî Olması Meselesi
- İmama Ne Zaman İsyan?.
- İmam-ı Muntazar
- 2- Zihnî Yetenek ve Kültür
- Ululemr
- İmamete En Liyakatli Olan Kim?.
- Makam Hususunda Nizâ
- İmâmet-i Kübrâ.
- 3- Sosyal Kabiliyet
- Ululemr Etrafında Birlik
- Liyakatsızın İmamlığı
- Azli Gerektiren Tabiî Haller
- İmamet-i Kübra'da Aranan Şartlar
- 4- İstişâre ve Adâlet
- Biat Şartı İtaat
- Zorba İmam
- Azledilen Tekrar Seçilemez
- 1- İlim
- 5- Kararlılık, Cesâret ve Metânet
- Hoşa Gitmese de İtaat
- Fasık, Zalim İmam
- Sebepsiz Azl Mümkün Mü?
- 2- Adâlet
- 6- Problem Çözmede Mârifet
- Allah İçin Beyat
- İyi İmam
- İstifa
- 3- İktidar ve Ehliyet
- 7- İletişim ve Hitâbet
- İmametle Alakalı Hükümler
- Selefin Hassasiyeti
- Neden İtaatte Israr Ediliyor?.
- 4- Bünyesinin Sağlam ve Ârızasız Olması
- 8- İktisat, Kanaat
- İmametin Târifi
- Fasık Emîre İtaatle Alakalı Bir Hâdise
- İmamın Tayin Ve Tesbiti
- 5- Kureyşli Olması
- 9- Hürmet ve Muhabbet
- Akidedeki Yeri
- Fasık Ve Zalim İmama İtaati Emreden Hadisin Tam Metni
- Biat Akdi Alenî Olmalıdır
- İmâmet Sisteminin Temel Özellikleri
- Namaz İmamlığı
- İmamın Varlığı Dinen Zarurîdir
- Asi İmama İsyan Eden
- İmam Tektir
- İmâmetin Önemi
- İmam Olmanın Şartları
- İmamın Varlığı Hikmeten (Aklen) Zarurîdir
- Dikkat
- Asker De Sultana İtaat Etmelidir
- İzinden Gidilen Önderler; Takvâ İmamları ve Küfür İmamları
- Kimler İmam Olabilir?.
- İmam Tayini Farz-ı Kifâyedir
- Facirin Dine Hizmeti
- Ümerâya Karşı Dikkatli Olunmalı
- İmam ve Ümmet Münâsebeti
- Halkın Yaptığı Camilerin Durumu
- İmamda Aranan Şartlar
- Münkeri Takbih
- Zâlim ve Fâsığın İmâmeti
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- A- Mutlaka Bulunması Gereken Şartlar
- Hürmetsizlik Etmemek