Tevhid

Tevhid; Anlam ve Mâhiyeti

Türkçede ‘birlemek' şeklinde
ifade edilen ‘tevhid', Arapça ‘vahd' kökünden türemiş bir mastardır. ‘Tevhid'
sözlükte, bir şeyin ‘bir' olduğuna hükmetmek, onu 'bir' olarak bilmek, bir şeyi
diğerlerinden ayırarak onu tek kılmak, birlemek gibi anlamlara gelmektedir.
Kavram olarak ‘tevhid', mutlak anlamda Allah'ın bir olduğunu bilmeyi, O'ndan
başka ilâh bulunmadığına, ortağı ve benzeri olmaktan uzak bulunduğuna inanmayi
ifade eder.
‘Tevhid' en geniş anlamıyla
‘bir' Allah inancının, insanların düşündüğü bütün ilâh düşüncelerinden uzak bir
dünya görüşünün, tek Yaratıcı, tek Rab tanımanın açıkça ortaya konulmasıdır.
‘Tevhid' aynı zamanda alemlerin Rabbi Allah (cc) tarafından insanlara gönderilen
ilâhí dinin adıdır. Şirk'i anlatırken söylediğimiz gibi, insanlar ya Tevhid
Dinine, ya da şirk dinlerine inanırlar. Üçüncü bir yol yoktur insanın hayatında.
Şirk, nasıl insanların kendi heva ve heveslerinden uydurdukları bütün dinleri
tanımlıyorsa; ‘Tevhid' de Allah'ın vahy yoluyla gönderdiği dini tanımlar.
‘Tevhid' hem inanç açısından
Allah'ı zatında, sıfatlarında ve fiillerinde ‘bir'lemek, hem de ibadeti yalnızca
Allah'a mahsus kılmaktır. Allah'ın birliğini ifade eden ‘tevhid' kavramı
Kur'an'da geçmemektedir. Allah'ın birliği Kur'an'da, ‘Vahid', ‘Ehad' gibi
sıfatlarla ve başka tarzla açıklanmaktadır.
Allah'ın birliğinden,
sıfatlarından ve diğer iman konularından bahseden ilme ‘kelâm' denilir. ‘Tevhid
ilmi' kelâm ilminin diğer adıdır. Çünkü Tevhid ilmi ağırlıklı olarak Allah'tan
ve O'nun insanlara gönderdiği inanç esaslarından bahseder.
Edebiyatta ‘tevhid'; Allah'ın
birliğinden ve yüceliğinden bahseden, bunlardan söz eden, konusu bu gibi şeyler
olan şiir çeşitlerine denir.

[1]







[1]
Hüseyin K. Ece, İslâm'ın Temel Kavramları, Beyan Yayınları: 717.