Hangi Gülme Faydalıdır

Hangi Gülme
Faydalıdır?


"Bir kahkaha, bir kilo
pirzolaya bedeldir" , "Gülme bir hürriyet patlamasıdır" gibi sözler edilir.
Tabiî bunlar rastgele söylenmiş sözlerdir. Gülmek çok karmaşık bir olaydır.
Birbirlerinden kesin olarak farklı olan gülme çeşitlerinin bazısı faydalı,
bazısı da zararlıdır. Çılgınca gülmeler, kalpte hasar meydana getirir. 1988'de
Danimarka'nın başşehri Kopenhag'da M. Crichton, bir komedi filmi
seyrediyordu. Adamcağız öyle bir gülme krizine tutuldu ki, yıldırım çarpmış gibi
ölüverdi. Gerçi, kendisi kalp hastasıydı, ama ölümüne çılgınca gülüşünün
sebep olduğu anlaşılmıştı. Tabii, kapitalizm bunu da ticarete ve reklâma döktü.
Bu acıklı olaydan sonra film çok meşhur oldu ve kapalı gişe gösterilmeye
başlandı.
İnsan davranışlarını tetkik
eden mütehassıslar; çılgın gülme, kahkaha ve gülümsemeyi birbirinden net olarak
ayırıyorlar. İngiliz Cambridge Üniversitesinden Prof. Van Hoof, gülme
çeşitlerinin bir katalogunu hazırlamıştır. Çılgınca gülmede göz yaşarır. Yüzde
kızarma ve terleme başlar. Hatta kalp atışlarında hızlanma görülür. Diğer gülme
şekli, gürültülü kahkaha patlatanların ağızları iyice açılır. Başlarını da
arkaya iyice attıklarından, gülmelerine sebep olan insana ve başka şeylere
dikkatlerini veremez hale gelirler. Bir de dişlerin iyice göründüğü orta
dereceli gülme (tebessüm) var ki Van Hoof, "bunu diğer aşırı gülmelerle
karıştırmamak gerekir" diyor.
Hz. Peygamber (s.a.s.), 14
asır evvel gülme hususunda da rehber olmuş, tebessümden daha ileri bir gülme
göstermemiştir. Hadis kitaplarının rivâyetine göre, Önderimiz, sadece dişleri
görülünceye kadar güler, daha ileri gitmezdi. Hz. Âişe (r.a.), O'nun hiçbir
zaman kahkahaya varan bir gülüşünü görmediğini bildirir.
M. Crichton'un çılgınca gülüşü,
ölümüne sebep olmuştu; ama tebessüm öyle değil. Bugün Güney Koreli yoga
ustaları, açtıkları kurslarda gülümsemeyi öğreterek çağımızın hastalığı olarak
bilinen strese çare bulmaya çalışıyorlar. Hz. Peygamber'in niçin sadece tebessüm
edip daha ileri bir gülme göstermediğinin bir hikmeti böylece anlaşılmış oluyor.

Gülümseme, bazen küçümseme ve
alay etme olarak kullanılır. Mü'minleri inciten böyle bir davranıştan şiddetle
sakınmalıdır. Çünkü müslüman, bir din kardeşine eziyet etmez; onu ancak
sevindirmeye çalışır.
Tebessüm, genel
olarak memnuniyetin, hoşgörü ve sevincin bir belirtisidir. Hz. Peygamber, şefkat
ve sevgisinden mü'minlere tebessüm etmiştir. Ümmetine de tavsiye ederek,
"Kardeşine tebessüm etmen sadakadır" buyurmuştur. Aşırı derecede gülmenin
bedenî zararı yeni anlaşılırken, Hz. Peygamber 14 asır önce, "Kahkaha kalbi
öldürür" buyurarak ümmetine böyle bir gülüşü tavsiye etmemiştir. Çılgınca
veya kahkaha ile gülüşün iman mahalli olan mânevî kalbe zararı çok önemlidir.
Çünkü bu dünyadaki gaflet, âhirette ebedî bir sıkıntıya sebep olabilir. (17)