2

2- Sıfat-ı
Selbiyye (Tenzihat):


Bunlar Cenab-ı Allah'tan her
türlü noksanlığı nefy eden ve mahlukata benzerliğini kaldıran sıfatlardır. Bu
sıfatların, müslümanların bilmesi lazım geçen asılları beş tanedir.
a) Kıdem: Allah
Teâlâ'nın varlığın ezelî olması, başlangıcı olmaması ve varlığına yokluğun
sebkat etmemesidir. O'nun hakkında kıdem ve ezeliyyet vacib; bunun zıddı olan
hudüs, muhaldir.
b) Beka: Allah Teâlâ'nın
varlığının ebedî ve devamlı olması ve sonu olmaması demektir. Kıdem ve Beka,
Vacib li-Zatihi ve Vacibül-Vücûd olan Allah Teâlâ'nın zorunlu
özelliklerindendir. Fena ve yokluk, Allah Teâlâ hakkında muhaldir. Kıdem ve
Beka'ya "sermediyyet"de denilir.
c) Muhalefetün li'l-havadis:
Allah Teâlâ'nın zat ve sıfatlarında hiç bir şey ve varlığa benzememesidir. Başka
şeyler mümkin, varlıklarında muhtaç, hâdis ve fanidirler. Cenab-ı Hakk ise,
Vacib li-zatihi (zatından dolayı varlığı zorunluğu), ihtiyaçsız, ezelî ve
ebedîdir. Her şey O'na muhtaçtır. Yüce Allah, mümkin olan varlıkların bütün
özelliklerinden münezzehtir.
"O'nun benzeri hiç bir şey
yoktur. O her şeyi işitici ve görücüdür." (eş-Şura: 42/11)
d) Kıyam bi-zatihi (Kıyam
binefsihi): Cenab-ı Allah'ın varlığında ve varlığının devamında hiç bir
şeye, zamana ve mekana muhtaç olmayarak zati ile kaim olması ve her türlü
ihtiyaçtan münezzeh olması demektir.
e) Vahdaniyyet: Allah
Teâlâ'nın zat, sıfat ve fiillerinde bir ve tek olması, O'nun şeriki ve ortağı
olmaması demektir. Yani, Yüce Allah, zat ve sıfatlarında tektir. Yegâne hâlik
(yaratıcı) ve hakiki müessir O'dur. Yegâne ibadete layık olan O'dur. O'ndan
başka mabud, ibadete layık başka bir zat ve nesne yoktur. Bunlardan birini kabul
etmeyen, asla mü'min ve muvahhid olamaz.