b) Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye)
b
b)
Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye):
Allah (cc)'ın
bu tür dilemesi, O'nun, (İnsanlar tarafından istenen ya da yapılan) tüm güzel,
yararlı ve iyi olan her şeyi sevmesi, tersini ise sevmemesi demektir. Bu niyet
ve eylemler için söz konusu olan gerek güzellik, yararlılık ve iyilik ölçüleri,
gerekse kötülük ve çirkinlik ölçüleri sırf Allah'ın koyduğu ölçülerdir.
Bunları indirmiş olduğu vahiylerde açıklamıştır. İnsanların (henüz dilemeden)
niyet ve eylemlerinin ise Allah (cc) tarafından hemen yaratılması gerekmez.
Çünkü Allah Teâlâ insanı, (büyük kâinât disiplini içinde) serbest bırakmıştır.
Ona, bütün varlıklardan farklı olarak "Cüz'î"
bir irâde vermiştir. Binaenaleyh insan bu cüz'î irâdesiyle bir şey yapmak
istediği zaman (yapabildiği kadarını) Allah (cc) hemen yaratır. Ancak onu
bu eylemden sorumlu tutar.
[1]
[1]
Bk. Kadere ve Kazaya İman. Ferit
Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 222-223.
b)
Yasama İradesi (İrâde-i Teşriiye):
Allah (cc)'ın
bu tür dilemesi, O'nun, (İnsanlar tarafından istenen ya da yapılan) tüm güzel,
yararlı ve iyi olan her şeyi sevmesi, tersini ise sevmemesi demektir. Bu niyet
ve eylemler için söz konusu olan gerek güzellik, yararlılık ve iyilik ölçüleri,
gerekse kötülük ve çirkinlik ölçüleri sırf Allah'ın koyduğu ölçülerdir.
Bunları indirmiş olduğu vahiylerde açıklamıştır. İnsanların (henüz dilemeden)
niyet ve eylemlerinin ise Allah (cc) tarafından hemen yaratılması gerekmez.
Çünkü Allah Teâlâ insanı, (büyük kâinât disiplini içinde) serbest bırakmıştır.
Ona, bütün varlıklardan farklı olarak "Cüz'î"
bir irâde vermiştir. Binaenaleyh insan bu cüz'î irâdesiyle bir şey yapmak
istediği zaman (yapabildiği kadarını) Allah (cc) hemen yaratır. Ancak onu
bu eylemden sorumlu tutar.
[1]
[1]
Bk. Kadere ve Kazaya İman. Ferit
Aydın, İslam'da İnanç Sistemi, Kahraman Yayınları: 222-223.
ALLAH (C.C.)
- ALLAH (C.C.) Allah Lafzı; Anlam ve Mâhiyeti
- Varlıkların Türleri
- 1) Vâcibu'l-Vücûd
- 2) Mümkinu'l-Vücûd
- 3) Mümteniu'l-Vücûd
- A) Aklî Deliller 1) Hudûs (So adan Varolma) Delilleriyle Allah'ın Varlığını İspat.
- a) Cisimlerin So adan Yaratılması Esasına Dayanan Delil.
- b) İhtirâ (İcat Etme) Delîli.
- c) Terkip Delili.
- 2) İmkân Delîli
- 3) İbdâ' ve İllet-i Gâiyye Delîli
- B) Naklî Deliller
- Allah'ın Varlığına İcmâlî Birkaç Delil
- 1- İmkân Delîli
- 2- Hudûs Delîli
- 3- Hayat Delîli
- 4- İntizâm Delîli
- 5- San'at Delîli
- 6- Hikmet Ve Gâye Delîli
- 7- Şefkat-Merhamet Ve Rızık Delîli
- 8- Yardımlaşma Delîli
- 9- Temizlik Delîli
- 10- Sîmâlar Delîli
- 11- Sevk-i İlâhî Delîli
- 12- Rûh Ve Vicdân Delîli
- 13- Fıtrat Ve Tarih Delîli
- 14- Duygular Delîli
- 15- İttifak Delîli
- 16- Kur'ân Delîli
- 17- Peygamberler Delîli