Fitne

Fitne; Anlam ve Mâhiyeti

"Fitne"
kelimesinin aslı "fetn"dir. "Fetn" sözlükte, altın ve gümüş gibi değerli
madenlerin saflığını anlamak için onları ateşte eritmek demektir. "Fitne"
sözlükte, deneme ve imtihana tâbi tutmak, sınamak, maddî ve mânevî sıkıntı,
üzüntü, belâ ve felâketle imtihan etme gibi anlamlara gelir.
Fitne kelimesinin bunlardan başka, küfür, azgınlık, sapıklık,
günah, ayrılık, iç ihtilâf ve kargaşa, kavga, delilik, azap, musîbet, aklını
çelmek, gönlünü çalmak, kandırma (iğvâ), kışkırtma, nifak, ihtilâf, baştan
çıkarma, birbirine düşme, çekişme, zulüm, baskı, karışıklık ve kalbin bir şeye
fazla meyletmesi gibi mânâları da vardır.
İnsanın içine
aşk ateşi düşürdüğü ve aklını çeldiği için kadına, kişinin aklını çelip ona azap
kazandırdığı için şeytana, kişiye zarar verdiği için hırsıza, aynı kökten gelen
"fettân" denmiştir. İnsanın gönlünü çelen, hırsını artırıp günaha
sürükleyen altın ve gümüşe de ‘iki fettân' denmiştir. Aynı kökten gelen
"meftûn"; aklından zoru olmak anlamından hareketle, deli gibi tutulmak, âşık
olmak, çok beğenmek anlamları kazanmıştır. Fitne, aynı zamanda inanç uğruna
uğranılan ağır işkence anlamına da gelmektedir.