3

3- İnsanların
ve Toplulukların Denenmesi:

Bazı kavimlere
elçiler gönderilmesi onlar için ilâhí imtihan sebebidir. Mesela, Salih (as),
kendisini ve mü'minleri uğursuzlukla suçlayan Semud kavmine; "...Uğursuzluğunuz(un
sebebi), Allah katında (bulunan takdiri)dir. (Kötü âmel işleyene o uğursuzluğu
takdir etmiştir.) Doğrusu siz (çeşitli olaylarla) imtihan edilen bir
topluluksunuz." (Neml: 27/47)
Ayrıca Hz.
Salih'in kavmi Semud'a bir dişi devenin verilmesi onlar için bir deneme idi.[1]

Allah (cc),
Peygamberimize Mekke hayatında gösterdiği bir rüyası ve ‘Kur'an'da lânet edilmiş
ağaç' ile insanları denemişti.[2]
Kimilerine göre Peygamberimizin buradaki rüyasından maksat O'nun gördüğü
herhangi bir düş değil, Mirac olayıdır. Çünkü âyette geçen ‘rü'ya' kelimesi
Arapça'da görmeyi ifade eder. Sıradan bir rüyayı herkes görebilir. Rüyaların da
olağanüstü bir tarafı yoktur. Peygamberimize gösterilen, ya da O'nun gördüğü şey
Mirac yolculuğu ve karşılaştığı olağanüstü durumlardır. Bu olay insanlar için
bir deneme aracı olmuştu. Peygamberimiz (sav) Mirac olayını anlatınca müşrikler
onunla alay ettikleri gibi, bazı zayıf imanlı müslümanlar da O'nu terketmişlerdi.
Gerçekten iman edenlerin imanı ise bu denemeden sonra bir kat daha
kuvvetlenmişti.[3]

Kimileri,
Peygamberimize gösterilen bu rüya; kafirlerin Peygamberimiz ve müslümanlar
karşısında mutlaka yenilecekleri anlamına gelebilir demişlerdir. Peygamberimiz
(sav) henüz Mekke'de müslümanlar çok zayıf iken İslâmın galip geleceğini,
kafirlerin mağlup ve zelil olacaklarını haber verdiği zaman müşrikler O'nu alaya
aldılar, zayıf imanlılar böyle bir müjdeye inanmadılar. Ancak gerçek mü'minler
Peygamberin bu va'dine kesin kanaat ettiler. Böyle bir olay o toplum için bir
deneme idi.[4]

‘Kur'an'da
lânet edilmiş ağaç' da bir imtihan aracı yapıldı. Bu ağaç, Buharí ve Müslim'de
geçen bir hadis göre ‘zakkum ağacı'dır.[5]
Cehennem'de yaratılmış ve oradaki azabı simgeler. Orada azap görenin yiyeceği
odur. Allah (cc) bununla inkârcıları korkutmakta ve onları Cehennem'den
sakındırmaktadır. Kur'an'da üç âyette geçmektedir.[6]

Zakkum, bir
ağaç cinsidir. Arabistanın Tihame bölgesinde yetişir. Tadı çok acı, kokusu da
çok kötüdür. Dallarını koparan kimsenin ellerine ve bedenine ağaçtan çıkan sıvı
bulaştığı takdirde, o kimse bir çeşit deri hastalığına yakalanır.[7]








[1] Kamer:
54/27-29.





[2] İsra:
17/6.





[3]
Muhtasar İbni Kesir: 2/386. Beydaví,
1/575. Fi-Zilâli'l Kur'an, 4/2237. Elmalılı, 5/309. Y. K. Çağdaş Tefsiri,
5/230.





[4]
Keşşâf, 2/648. Y. K. Çağdaş Tefsiri, 5/230.





[5] Nak.
Muhtasar-ı İbni Kesir, 2/386.





[6] Saffât:
37/62-67; Dûhan: 44/42-46; Vakıa: 56/51-54.





[7]
Tefhimu'l Kur'an, 5/21; Hüseyin K. Ece, İslam'ın Temel Kavramları, Beyan
Yayınları: 209-210.