Muhsinler
Muhsinler; Güzel İş Yapan, Güzellik Sergileyenler
İhsan üzere olanlara Kur'an-ı
Kerim muhsin der. Muhsin, güzellikler sergileyen ve güzel işleri gerektiği gibi
en güzel şekilde yapan demektir. Allah (c.c.) muhsinleri sever (3/Âl-i İmrân,
134, 148; 2/Bakara 195; 5/Mâide, 13, 93). Allah muhsinlerle beraberdir (16/Nahl,
128; 29/Ankebût, 69). Muhsin, güzellik sergileyen, güzel işleri lâyık oldukları
bir şekilde yapan, bol bol ihsanda bulunan demektir. Mü'minler, inandıkları
Rablerinden öğrendikleri ihsan ahlâkıyla, sürekli ihsan ederler, muhsin olmaya
çalışırlar (16/Nahl, 127; 2/Bakara, 112; 4/Nisâ, 125).
Muhsinler
(ihsan sahipleri), bütün işlerini Allah'ın râzı olacağı şekilde güzel ve takvaya
uygun yaparlar. Onlar, çirkin, bayağı, kötü, zararlı ve faydasız
amellerden, faaliyetlerden uzaktırlar. Muhsin olanlar, insanlar içerisinde
güzel davranışların, işleri güzel yapmanın sembolüdürler. Kur'an,
Allah'ın muhsinlerle beraber olduğunu açıkladığı gibi (16/Nahl, 128; 29/ Ankebût,
69), onlara müjdeler verildiğini de belirtir (6/En'âm, 154; 22/Hacc, 37, v.d.).
Kur'an, onlar için bir rahmettir (31/Lokman, 3). Muhsin olarak özlerini Hakk'a
bağlayanlar gerçekten kopmaz bir ipe bağlanmış olurlar (31/Lokman, 22). Allah
(c.c.), mü'minlere adâletle beraber ihsanı da emrediyor (16/Nahl, 90). Allah
(c.c.), insanlara ihsânla davrandığı gibi, insanın da ihsân sahibi olması en
güzel şeydir (28/Kasas, 77).
Sabır, secde, ağırbaşlılık,
öfkeyi yutup insanların suçlarını bağışlama, hep hasen/güzel davranışlar olarak
mihsinlerden sâdır olur (11/Hûd, 115; 7/A'râf, 161; 6/En'âm, 13; 3/Âl-i İmrân,
134). Hz. İbrâhim, Hz. Mûsâ, Hz. Hârun muhsinlerden olup (37/Saffât, 110, 121,
181), aynı şekilde Hz. Dâvud, Süleyman, Eyyub, Yusuf da muhsinlerdir (6/En'âm,
84). Bilhassa Hz. Yusuf, kendi adıyla anılan sûrede beş defa muhsin olarak
zikredilmektedir.
Mü'min, yalnızca ibâdette
değil, bütün davranışlarında ihsân üzerinde bulunur. O zaman, güzel yaptığı
bütün amelleri ibâdet seviyesine yükselir. İnsan, bir hayvan boğazlarken bile
âihsân' ile, güzellik ve şefkatle boğazlaması emredilir (Müslim, Sayd 57; İbn
Mâce, Zebâih 3; Ebû Dâvud, Edâhî 12; Tirmizî, Diyât 14; Nesâi, Dahâyâ 22). Genel
olarak her durumda güzel davranış (sâlih amel, ihsân) emredilmekle birlikte,
dinimiz, bazı konuların önemine binâen özel olarak güzel tavrı emreder. Kur'an
ve hadislerde güzel davranmanın özellikle istendiği konulara özetle bakalım:
HASENE-GÜZELLİK
- HUSN-HASENE-GÜZEL VE GÜZELLİK.. Husn/Hasene (Güzellik); Anlam ve Mâhiyeti
- d) Tayyib
- Güzel Koku.
- Selâm Vermede Güzellik
- Hasene/Güzellik
- e) Sâlih Amel
- Hüsn-i Zan; Güzel Değerlendirme ve İyiye Yorma.
- Davranışlarda Güzellik
- Husün ve Kubuh.
- Güzelliğin Zıddı Olan Kavramlar (Seyyie, Kubh, Hubs, Fahşâ, Rics, Ricz, Şer, Necâset) a- Seyyie
- İlmü'l-Cemâl/Estetik (Güzellik Bilimi)
- Kötülükler ve Çirkinlikler Karşısında Güzellik
- Husün ve Kubuh.
- Küfretmenin Sonucu Olarak Seyyie
- Estetik
- Hakka Çağırmada Güzellik
- Husün ve Kubuh.
- Seyyie'nin Çeşitleri
- Estetik ve Müslüman Sanatçı
- Ana babaya ihsân/Güzel Davranma
- Kur'ân-ı Kerim'de Husn/Güzellik Kavramı
- Günâhı İfade Etmesi Yönünden Seyyie
- Güzellik Duygusu.
- Yediklerimiz ve Giydiklerimizde Güzellik
- Kur'ân-ı Kerim'de Husn/Güzellik Kavramı
- Kur'an'da Seyyie Kavramı
- Mücerred Hüsün/Soyut Güzellik.
- Güzel Bakan, Güzel Görür; Güzel İş Yapan, Daha Güzeline Kavuşur
- Allah Güzeldir; Her Yaptığı ve Yarattığı da Güzeldir
- b) Kubh
- "Rabbımız, Bize Dünyada da Hasene Ver; Âhirette de Hasene Ver!".
- Güzel Davranışlarda Bulunanların Mükâfatı
- Allah Güzeldir; Her Yaptığı ve Yarattığı da Güzeldir
- c) Hubs
- Güzel, Güzellik ve Sanat/Güzellik Sergilemek.
- Konuyla İlgili Geniş Bilgi Alınabilecek Kaynaklar
- Hadis-i Şeriflerde Güzellik Kavramı
- d) Fahşâ
- Güzele Bakmak Sevap mı? "Elbette!".
- Güzelliği, Güzel ve Mükemmel Davranışı İfade Eden Kavram; İhsân. İhsân
- Fahşânın En Çirkini
- Muhsinler; Güzel İş Yapan, Güzellik Sergileyenler
- İhsân/Güzellik; İnsanda Toplam Kalite.
- e) Rics
- İnsanlara Güzel Davranma
- Hüsn/Güzellik Kavramına Yakın Anlam Taşıyan Diğer Kavramlar (Hayır, Birr, Cemâl, Tayyib, Sâlih Amel) a) Hayır
- f) Ricz
- Diğer Yaratıklara Güzel Davranma
- b) Birr
- g) Şer
- Güzellik Tanımına Giren ve Güzel Yapılması Emredilen Önemli Davranışlar
- c) Cemâl ve Cemîl
- h) Necâset/Necis
- Konuşmada Güzellik ve Güzel Sözün Mâhiyeti
- Cemîl
- Fıkıhta Necâset
- Tartışmada ve Münakaşada Güzellik