Zikir Kelimesinin Anlam Sahası

Zikir Kelimesinin
Anlam Sahası



Zikir' sözlükte; anma, hatırlama, bir şeyi
zihinde hazır etme, bir şeyi dile getirme, hatırlatma demektir.

Bir başka deyişle ‘zikir', kişinin marifet
(bilgi) olarak elde ettiği şeyi korumasını sağlayan bir faaliyettir ki, bu;
zihne aittir.

Kavram olarak ‘zikir'; Allah'ı anmak üzere
yapılması veya söylenmesi tavsiye edilen, hamd, dua, ibadet ve övgü gibi fiiller
ve sözlerdir.

‘Zikir' aslında kalbin, anılan kimseye dikkat
kesilmesi ve ona karşı uyanık olmasıdır. Bunu dil ile ifade etmeye zikir
denilmesinin sebebi, kalpteki zikre (hatırlamaya) işaret etmesindendir.

Bazılarına göre ‘zikir', insana sevap kazandıran
her türlü amelin genel adıdır.

‘Zikir', Allah'a itaattir. O'na itaat etmeyen
kişi, diliyle ne kadar tesbih etsin veya Tevhid Kelimesini söylerse söylesin,
gerçek zikri yapmamış olur.

Zikir ve türevleri, fiil ve isim olarak
Kur'an'da çok sık geçen kelimelerden biridir. Kur'an bu kavramı Allah'ın
insanlara ‘Hakkı, görevlerini ve hesabı' hatırlatması, Kur'an ile hatırlatma,
kulların Allah'ı her türlü ibadetle hatırlamaları, uyarı, şeref ve üstünlük gibi
anlamlarda kullanmaktadır.

Bu kullanılışların bir kısmına işaret ettikten
sonra, genel olarak 'zikir' kavramından anlaşılanları kısaca açıklamaya
çalışacağız.