Zimmîlerle İlgili Bazı Önemli Hükümler

Zimmîlerle İlgili Bazı Önemli Hükümler



1. Zimmî ile müslümanın evlenmesi:



Müslüman bir erkeğin hristiyan veya yahudi
kadınla evlenmesi câizdir. Çünkü İslâm'da evin reisi kocadır, doğacak çocuklar
babanın dininden sayılır, böylece gayri müslim kadınla evlenme İslâm'ın
yayılmasına yardımcı olabilir.

Kur'ân'da şöyle buyurulur: Hür ve iffetli mü'min
kadınlar ile sizden önce kendilerine kitap verilenlerden hür ve iffetli
kadınlar, namuslu olmanız, zina yapmamanız, gizli dostlar edinmemeniz ve
kendilerine mehirlerini vermeniz şartıyla size helaldır" (el-Mâide, 5/5). Ancak
yukarıdaki âyetin açık olarak ehl-i kitap kadınla müslüman erkeğin evlenmesine
cevaz verdiği halde Hz. Ömer (ö. 23/643) Medâyin valisi Huzeyfe b. el-Yemân'a
(ö. 36/656), evli bulunduğu yahudi kadının boşamasını bildirmiştir. Kitap ehli
kadınlarla evlenmenin kötüye kullanılması ve müslüman kadınlara rağbet azalacağı
endişesi halife Ömer'i böyle bir önlem almaya sevketmiş olmalıdır (el-Cassâs,
Ahkâmü'l- Kur'ân, tahkik, Muhammed es-Sâdık, Kahire, t.y., II, 324). Bu hükmü
kaldırma değil, geçici bir uygulamadır. Çünkü temelde Abdullah b. Ömer (ö.
73/692) dışında ashâb-ı kiramdan kitap ehli kadınla evlenmenin câiz olmadığını
söyleyen yoktur. İbn Ömer bu konuda şöyle demiştir: "Allah müşrik kadınları,
mü'min erkeklere haram kılmıştır. Ben bir kadının; Rabbim İsa'dır demesinden
daha büyük bir şirk bilmiyorum" (es-Sâbûnî, Tefsîru Âyâti'l-Ahkâm, 2. baskı,
Dimaşk, 1397/1977, II, 564). İbn Ömer'in bu sözü haramlığa değil kerâhete
hamledilmiştir. Hristiyan ve yahudilerin inanç bakımından Allah'a şirk
koştukları çeşitli âyetlerle (bk. et-Tevbe, 9/30; el Mâide, 5/73)
belirtilmektedir. Ancak müşriklerle evlenme yasağı bildiren âyetin (el-Bakara
2/221) genel hükmü, kitap ehli ile evlenmeye cevaz veren başka bir âyetin hükmü
(bk. el-Mâide, 5/5) tarafından tahsis edilmiştir. Böylece ehl-i kitap kadınlar
müşrik kapsamı dışında bırakılmıştır. Çoğunluğun görüşü böyledir (bk. el-Cassâs,
a.g.e., II,15, vd.; el-Kâsânî, a.g.e., II, 270, 271; İbn Rüşd, Bidâyetü'l-Müctehid,
II, 37 vd.; Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslâm Hukuku, İstanbul 1983, 225 vd).

Diğer yandan İslâm toplumuna düşman olan harbi
ve ehl-i kitap bir kadınla evlenmek mekruh olup, bu konuda icmâ vardır (İbnü'l-Hümâm,
Fethu'l-Kadîr, II/372).