Mîrâs

Mîrâs; Anlam ve Mâhiyeti


Ölenin geride bıraktığı mal ve haklar. Çoğulu "mevârîs"tir. Kelimenin "v-r-s"
kökünden "irs" mastarı, bir kimsenin malının ölümünden sonra şer'î mirasçılarına
intikal etmesi demektir. Aynı kökten, "tevârüs"; karşılıklı mirasçı olmak veya
bir kimsenin diğerine mirasçı olması; "vâris" mirasçı; "mûris", miras bırakan; "terike",
ölenin bıraktığı miras anlamlarında kullanılır. Miras ilmi anlamında kullanılan
başka bir terimde "Ferâiz"dir. Bunun tekili olan "farîza"; farz, belirli pay,
hisse demektir. Ferâiz, İslâm miras hukuku terimi olarak kullanıldığında,
belirli miras hisseleri anlamını ifade eder. Bu ilme "ferâiz" denmesi, miras
âyetindeki; "Bu hisseler Allah'tan birer farîzadır" (4/Nisâ, 11) ifadesi
ile, "Ferâiz ilmini öğreniniz" (Tirmizi, Ferâiz, 2; İbn Mâce, Ferâiz, 1)
hadisindeki "ferâiz" terimi sebebiyledir.

Miras veya ferâiz ilmi fıkıh terimi olarak; ölenin geride bıraktığı mal ve
hakların belli ölçülerle, şer'î mirasçılara bölünmesinden söz eden bir ilimdir.
Ferâiz ilminin amacı, hak sahiplerine haklarını ulaştırmaktır. Buna mirasın
bölüştürülmesi denir.