En Hayırlı Meslek

En Hayırlı Meslek:



Çocuklara öğretilmesi gereken
meslekler hususunda bazı temel bilgiler verdikten sonra, meseleye bir başka
açıdan da ışık tutmak isteriz. Dinimize göre hangi meslek efdaldir? Bu hususta
İbn Hacer'in bir tahkiki şöyle: "Mâverdî der ki: "Temel kazanç yolları üçtür:
Ziraat, ticaret, sanat (zanaat).

Şâfiî mezhebine göre, bunlardan en
temizi ticarettir. Der ki: "Bana göre en temizi ziraattir. Çünkü tevekküle daha
yakındır." Nevevî, Buhârî'de gelen "Hiç kimse elinin emeğinden daha hayırlı bir
taam yememiştir" hadisine dayanarak Mâverdî'nin bu görüşünü tenkit eder ve:
"Doğru olan şudur: En temiz kazanç el emeğiyle olandır." Nevevî devamla der ki:
"Eğer ziraatçi ise, bu en temiz kazançtır. Çünkü bu da el emeğiyle hasıl
olmaktadır. Bunda tevekkül de var, insan ve hayvanlara şamil faydalar vs. de
var." Ben de derim ki (İbn Hacer): "El amelinden olan ziraatin de üstünde cihad
yoluyla kâfir malından elde edilen kazanç var. Bu Rasûlullah ve ashabının da
kazanç yoludur. Bu, kazançların en eşrefidir. Çünkü bunda hem Allah kelâmını
yüceltip Allah düşmanlarının kelamını alçaltması var, hem de uhrevî menfaatler
var." Nevevî der ki: "Kim eliyle çalışmazsa onun hakkında ziraat, zikrettiğimiz
sebeplerle daha faziletlidir."

Ben de (İbn Hacer) derim ki:
"Burada kasdettiği husus, başkalarına şümûlü olan faydalardır. Ama şümullü
faydalar ziraate münhasır değildir. Bilakis her bir el emeğinde şümullü faydalar
vardır. Çünkü onda insanların ihtiyaç duyduğu şeylerin hazırlanması
mevzûbahistir. Gerçek şu ki, bunun muhtelif mertebeleri vardır; durumlara ve
kişilere göre değişir." El emeğinin üstünlüğü, kişiyi tembellikten, lüzumsuz ve
zararlı şeyler uğraşmaktan koruyup, hayırlı işle meşgul etmesi, bu sûretle nefsi
kırması, başkasına muhtaç olup dilenme zilletinden kurtarması gibi sebeplerden
ileri geldiği belirtilmiştir.[1]







[1]
İbrahim Canan, Kütüb-i Sitte Muhtasarı Tercüme ve Şerhi, Akçağ Y. c. 14, s.
481-490.