İnsandan Allah

İnsandan Allah'a Fetih; İbâdet:



Vahiy, Allah'ın insana olan sevgisinin ifâdesi;
ibâdet İnsanın Allah'a olan sevgisinin ifâdesi.

Vahiy, Allah'ın insanla kurduğu ilişkinin aracı;
ibâdet, insanın Allah'la kurduğu ilişkinin aracı.

Vahiy, Allah'ın insana gönderdiği dâvet mektubu;
ibâdet, insanın Allah'ın dâvetine verdiği kabul cevabı.

Vahiy, yukarıdan aşağıya fetih; ibâdet, aşağıdan
yukarıya fetihtir.

Vahiy, aşkının içkine olan ilgisi, ibâdet bu
ilgiye verilen karşılıktır. Namaz, işte bunun için "mü'minin miracıdır."
Yani aşağıdan yukarıya doğru fetih ameliyesidir. Buhârî'nin naklettiği kudsî
hadiste geçen "Kulum bana nâfilelerle öyle yaklaşır, öyle yaklaşır ki,
sonunda Ben onun tutan eli, gören gözü, işiten kulağı olurum..."un anlamı da
budur.

Haccın, kelime anlamı da "gidip gelmek"tir.
Aslında, bir mekândan bir mekâna doğru yapılan yatay ve fizikî gidiş-geliş,
Allah-insan ilişkisindeki derinliğine ve fiziküstü çift yönlü fethi sembolize
eder. Oruç ve zekât, tâbir câizse, bu çift yönlü fetih sürecinde bâtınî ve
zâhirî arınma yöntemleridir. Kulluk bir uzun yürüyüştür. Bu yürüyüş, insanın
tarih içerisindeki yatay yürüyüşünün aksine dikey ve mütekâmildir. Rabb oluşun
sırrı da burada yatmaktadır: Eşyayı kademe kademe kapasitesinin sınırına
taşıma... Bu işe terbiye adı verilmektedir.