Câhil Kelimesini Anlam Sahası

Câhil
Kelimesini Anlam Sahası:



‘Câhiliyye', ‘cehl' fiilinden türemiş bir
masdardır. Yaygın olarak ‘bilgisizlik' anlamında kullanılmaktadır ama daha başka
mânâları da vardır.

‘Câhiliyye'nin türediği ‘cehl' fiili sözlükte;
bilmemek, tanımamak, kaba davranmak, gücendirmek, fıkır fıkır kaynamak gibi
anlamlara gelir.

Bazılarına göre bu fiil, bilginin zıddı olarak
bilgisizlik ve hafiflik, kendini bilmezlik gibi iki anlam sahasına sahiptir.
Aslında ikinci anlam birincisini doğurmuştur.

Ragıb el-İsfehânî ‘cehl'e üç anlam vermektedir:

Birincisi,
nefsin bilgiden boş olması,

İkincisi,
gerçeğin dışında bir şeye inanma,

Üçüncüsü,
bir konuda yapılması gerekenin veya hakkın tersini yapmadır (Müfredât, s. 143).

‘Câhil', ‘cehl' sahibi, bilgiden mahrum olan,
davranışları olgun olmayan, kendini bilmeyen demektir ki ‘cehl' fiilinin fâil
(özne) ismidir. Kur'ân-ı Kerim, bu fiili ve bunun türevleri olan ‘câhil', ‘câhiliyye',
‘cehâlet', ‘cehûl' kelimelerini kullanmaktadır. ‘Cehûl' çok câhil demektir.
‘Cehâlet' ise câhil olma halini, ‘cehl' içinde olma durumunu ifade eder.
Türkçe'de ‘câhillik'; cehâlet, bilgisizlik, bilmeme mânâsında, ‘câhil' ise;
bilmeyen, ilimden ve olgun davranıştan uzak, biraz da genç ve tercübesiz kimse
anlamında kullanılmaktadır.