İsmin
İsmin, İfade Ettiği Manayı (=Müsemmayı) Gerektirmesi:
İsim, delalet ettiği manayı gerektirmekte ve bu hususta etkili bir faktördür.
Allah'a en sevimli isimler, O'nun en çok sevdiği vasıfları gerektirmektedir.
Abdullah,
Abdurrahman
gibi.[1]
"Ubudiyetin",
"Allah" ve "Abdurrahman" ismine nispeti; Allah'a, bu iki ismin dışında kalan
diğer isimlere olan nispetinden daha sevimlidir.
Kâhir,
Kâdir
gibi. Dolayısıyla Allah'a; Abdurrahman ismi Abdulkâdir'den ve Abdullah ismi de
Abdurrabb isminden daha sevimlidir. Çünkü kul ile Allah arasındaki bağ, ancak
sağlam ve mükemmel bir ubudiyetle olur. Allah ile kul arasındaki bağ ise, tam
bir rahmetle gerçekleşir. Bu nedenle kul, Allah'ın rahmeti sayesinde meydana
gelip mükemmel bir şekil alır. İnsanı meydana getirmesinin gayesi de; kulun
sevgi, korku, ümit, yüceltme ve büyültme bakımından bir olan Allah'ı ilâh kabul
etmesidir. O zaman kul, Allah'ın kulu (=Abdullah) olur. İlahi manalardan birisi
olan "Allah" isminin, Allah'tan başka birisine verilmesi mümkün değildir.
Allah'ın rahmeti, öfkesini geçmiştir. Çünkü rahmet, O'na, öfkeli olmaktan daha
sevimlidir. Abdurrahman'da, O'na, Abdulkâhir'den daha sevimlidir.
"İsim, delalet ettiği mananın aynısı mıdır? yoksa başkası mıdır?' diye sorulsa,
buna şöyle cevap verilir:
İnsanların çoğu bu konuda yanılgıya düşüp doğruyu bulamadılar. "İsim" ile, bazen
ismin ifade ettiği mana anlaşılır. Yani "isim" ile, manaya delalet eden başka
bir lafız kastedilir.[2]
Örneğin,
"Allah şöyle buyurdu",
"Allah arşa istiva etti",
"Allah işitti",
"Allah gördü"
ve
"Allah yarattı"
denildiği zaman, bununla, mananın kendisi kastedilir. Yine "Allah, Arapça bir
isimdir", "Rahmân Arapça bir isimdir", "Rahmân Allah'ın isimlerindendir",
"Rahmân âFu'lân' (فُعْلاَن)
kalıbındadır", "Rahmân kelimesi âRahmet' kelimesinden türemiştir" ve buna benzer
şeyler söylenildiğinde, burada, "isim" ile "mana" (=müsemmâ) kastedilir.
Genel olarak
"başka"
اَلْغَيْرُ
(=gayr) kelimesine gelince,
"muğâyere"
الَْمُغَايَرَةُ
(=muğâyere) ile, eğer mananın dışındaki bir kelime kastedilirse bu doğru olur.
Eğer bununla, yüce Allah kastedilirse bununla kendisi için bir isim yaratıncaya
kadar yada insanları yaratıncaya kadar O'nun bir isminin olmadığı anlaşılır ki
bu da, en büyük inkar ve sapıklık demektir.
İşte bundan dolayı Hz. Peygamber (s.a.v), Allah ile ilgili olarak
سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ
"Kendini (isimlerle) isimlendirdin"[3]
demiştir. "Kendini yarattın" ve "Yarattığını isimlendirdin" dememiştir. Hz.
Peygamber (s.a.v)'in bu sözü, yüce Allah'ın (kendisini isimlendirdiği) bir
isimle konuştuğuna ve kendisini belli bir isimle isimlendirdiğine delildir.
Nitekim yüce Allah, Kur'an'da, kendisini, gerçekten konuştuğu isimlerle
isimlendirmiştir.[4]
[1]
"Allah'ın en çok sevdiği isimler, Abdullah ve Abdurrahman'dır."
Müslim, Adab
2
(2132);
Ebû Dâvud, Edeb
69
(4949);
Tirmizî, Edeb
64
(2835)
[2]
Gazzâlî, el-Maksadu'l-Esnâ, s.
29
[3]
Ahmed b. Hanbel,
1/391
[4]
Zâdu'l-Meâd,
3/7;
Şifâu'l-Alîl, s.
276-277
ESMAULLAHİ'L-HUSNA
- ESMAULLAHİ'L-HUSNA
- ÇEVİRENİN ÖNSÖZÜ
- KİTABI DERLEYENLERİN ÖNSÖZÜ
- ALLAH'IN İSİMLERİNİN MANALARI HAKKINDA YAZILMIŞ ESERLER
- İBN KAYYİM'İN ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE İLGİLİ ÇALIŞMALARI
- İBN KAYYİM'İN BU KİTAPTAKİ METODU
- KİTABIN İÇERİĞİ
- BU KİTABIN ASLI
- BU KİTAPTA YAPTIĞIMIZ UYGULAMA
- YÜCE ALLAH'IN İSİMLERİNİ VE SIFATLARINI TANIMAK
- Sıfatların Delillerinin, Kur'ân'dan ve Sünnet'ten Olması
- Allah'ın İsimlerini ve Sıfatlarını Bilmenin, İlimlerin En Yücesi Olması
- Yüce Sıfatlara İmanın, İslâm'ın Esaslarından Olması
- YÜCE ALLAH'IN EN GÜZEL İSİMLERİNİN ASILLARI
- Bütün Peygamberlerin, Akidenin Esasları Üzerinde İttifak Etmesi
- İsimlere ve Sıfatlara Bakış Açısı
- ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN GEREKTİRDİKLERİ
- Güzel Teklifde, Emirde ve Nehiydeki İki Yol
- Yüce Allah'ın İsimlerinin, İfade Ettiği Manayı ve Bağlantı Kurduğu Şeyleri Gerektirmesi
- Esmâu'l-Hüsnâ ile Yüce Allah'ı Övmenin Üslubu
- ESMÂU'L-HÜSNÂ İLE TEVESSÜL
- 5. ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KORUMADA EDEB
- ESMÂU'L-HÜSNÂ'YI KÖTÜLÜKTEN TENZİH ETMEK
- Rasulullah (s.a.v.)'in "Kötülük Sana ulaşamaz" Sözünün Manası
- YÜCE ALLAH'IN, EN GÜZEL İSİMLERİYLE VE YÜCE SIFATLARIYLA TECELLÎ ETMESİ
- ESMÂU'L-HÜSNÂ'NIN, YÜCE ALLAH'IN ZATINA VE BİRLİĞİNE DELALET ETMESİ
- Esmâu'l-Hüsnâ'nın, Yüce Allah'ın Hikmetine ve Kudretine Delalet Etmesi
- AHKÂM ÂYETLERİ VE YÜCE ALLAH'IN SIFATLARIYLA İLGİLİ ÂYETLER
- YÜCE ALLAH'IN SIFATLARI HAKKINDAKİ ÂYETLERDE TE'VİLİN OLMAMASI
- YÜCE ALLAH'IN ZATI, SIFATLARI VE İSİMLERİ HAKKINDA BAHİS
- ESMÂU'L-HÜSNÂ VE ESMÂU'L-HÜSNÂ'DAN SELBİN NEFYEDİLMESİ
- ALLAH
- er-RAHMÂN - er-RAHÎM
- el-MELİK - el-HAKK
- el-KUDDÛS
- es-SELÂM
- el-CEBBÂR - el-MÜTEKEBBİR
- el-BASÎR
- el-AZÎZ
- el-HÂKİM - el-ALÎM - el-ALLÂM
- es-SEMÎ' - el-BASÎR
- el-ADL
- el-LATÎF
- el-HALÎM - el-AFUVV
- eş-ŞÂKİR - eş-ŞEKÛR
- el-ALİYY
- el-KEBÎR - el-MÜTEKEBBİR
- el-HAFÎZ
- er-RAKÎB - eş-ŞEHÎD
- el-HAMÎD - el-MECÎD
- el-VEDÛD - eş-ŞEKÛR
- el-HAYY - el-KAYYÛM
- el-VÂHİD â el-AHAD
- es-SAMED
- el-GANİYY - el-KERÎM
- es-SABÛR
- el-CEMÎL
- er-REFÎK
- el-MUĞÎS
- İSİM VE MÜSEMMÂ (=İSMİN İFADE ETTİĞİ MANA) İsimlerin, İfade Ettiği Manalar (=Müsemmâ) İçin Çeşitli Kalıplar İçermesi
- İsmin, İfade Ettiği Manayı (=Müsemmayı) Gerektirmesi
- Yüce Allah'ın Sıfatlarının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
- Yüce Allah'ın Kelamının, İsminin (İhtiva Ettiği) Mananın İçinde Olması
- Allah'ın Güzel İsimleri Hakkındaki Eşanlamlılık ve Farklılıklar
- En Üstün Sıfatları Tanıma
- SIFATLARI VE NA'TLARI TANIMA Sıfat ve Na't Arasında Üç Yönden Fark Olması
- "Allah" İsminin Kökeni
- "Allah" İsminin Etimolojisi
- "Subhâneke Allahümme" Kelimesinin Anlamı
- Duanın Kısımları
- "Tebâreke" (=Yüceler Yücesi) Kelimesinin Anlamı
- Allah'ın, Kemâl Sıfatları ile Celal Na'tlarının Çok Olması
- Yüce Allah'ın, "Şüphesiz ki, Rabb'im dosdoğru bir yol üzerindedir" (Hûd 11/56) Sözünün Anlamı
- Bazı Âyetlerde Geçen (=yakın) Kelimesinin Anlamının Açıklanması
- Yüce Allah'ın "O, her an yaratma halindedir" Sözünün Anlamı
- Yüce Allah'ın "De ki Göklerde ve yerde Allah'tan başka kimse gaybı bilmez. Onlar, ne zaman yeniden diriltileceklerini bilmezler" Sözünün Anlamı
- İBN KAYYİM'İN, KİTABI HAZIRLAYANLARIN VE TERCÜME EDENLERİN BAŞVURDUĞU KAYNAKLAR