Yeni Sayfa 1
"Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
"Allah" adı bütün güzel isimleri ve üstün sıfatları içine alır. Bu ad, Yüce
Yaratıcının zâtî, sübûtî, fiilî bütün sıfatlarına delalet eder.[1]
Allah'ın zâtî sıfatları, kemâl sıfatlarıdır. Herhangi bir eksiklik ve kusuru
yoktur. Hiçbir varlığa benzemez. Allah'ın diğer isim ve sıfatları bu yüce ada
izafe edilir. Âyette belirtildiği gibi "En güzel isimler Allah'ındır."
[2]
Rahmân, Rahîm, Kuddûs, Selâm, Azîz, Hakîm, Allah'ın adlarındandır deriz. Ama
"Allah", ne Rahmân'ın ne de Azîz'in veya bir başkasının isimlerindendir
demeyiz.
Bu da gösteriyor ki, "Allah" adı el-Esmâ-ü'l hüsnânın bütün anlamlarını özetle
içine almaktadır. Diğer ilâhî isim ve sıfatlar bu adın ayrıntıları ve
açıklamalarıdır. Bu, "Allah" adının tapınılan ve kulluk edilen olduğunu
gösterir. Bütün varlıklar O'na sevgi, saygı, ümit ve korku ile tapmaktadır.
İhtiyaç ve felaket anlarında O'na yönelmekte, O'ndan kurtuluş beklemektedirler.
Bu durum O'nun iktidarını, ilâhlık ve merhametini gerekli kılmaktadır. Allah'ın
ilahlığı, Rabliği, merhametliliği ve iktidarı bütün kemâl sıfatların varlığını
zorunlu kılmaktadır. Çünkü diri ve canlı olmayan (Hay), işitmeyen, görmeyen,
gücü yetmeyen, konuşmayan, dilediğini yapamayan, ne yaptığını ve nasıl yapması
gerektiğini bilmeyen bir kimsede kemâl sıfatlarının bulunması mümkün değildir.
Yüce ve güzel (celâl ve cemâl) sıfatların hepsi "Allah" ismine has sıfatlardır.
Fiilî ve kudret sıfatları, fayda veya zarar verme, bol veya az verme, dileğini
gerçekleştirme, güçlü olma ve varlıkları yönetme ise "Rab" ismine has
sıfatlardır.
İhsan sıfatları, iyilik, cömertlik, sevgi ve şefkat, merhamet ve lütuf,
yumuşaklık gibi sıfatlar da "Rahmân" ismine has sıfatlardır.
Rahmân adının özelliği merhamet/esirgemedir. Rahîm ise kullarına merhamet
eden, onları esirgeyendir. Bu yüzden Yüce Allah Kur'an'da şöyle buyurur: "O,
mü'minleri çok esirgeyicidir."
[3],
"O, onlara (karşı) çok şefkatlidir, çok esirgeyicidir."
[4]
Âyetlerin orijinalinde, daha geniş anlamlı ve nitelenen bütün sıfatları
kendinde toplayan "Rahmân" kelimesi yerine "Rahîm" kelimesi geçmektedir. Çünkü
Rahîm, Rahmân'dan daha öte ve özel bir anlam ifade etmektedir.[5]
[1]
İbn Kesir "Allah" lafzını şöyle tefsir eder: "Allah, Yüce Yaratıcının
özel ismidir. O'nun ism-i âzam (Allah'ın en büyük ism-i) olduğu söylenir.
Çünkü bütün sıfatlarla sadece bu isim nitelenir. Allah Kur'an'da şöyle
buyurur: "O Allah ki, O'ndan başka ilâh yoktur. Melik'tir (bütün mülkün
sahibidir). Kuddûs'tür, Selâm'dır, Mü'min'dir, Müheymin'dir, Azîz'dir
Cebbâr'dır Mütekebbir'dir. Allah, (müşriklerin) şirk koşmakta olduklarından
çok yücedir. O Allah ki, yaratandır, (en güzel bir biçimde) kusursuzca var
edendir, şekil ve suret verendir. En güzel isimler O'nundur. Göklerde ve
yerde olanların tümü O'nu tesbih etmektedir. O, Azîz, Hakîm'dir." Haşr,
23,24.
Allah'ın dışında hiç kimse bu adla adlandırılamaz. Bkz. Tefsiru İbn kesir,
1/52.
[2]
A'raf,
180.
[3]
Ahzab,
43.
[4]
Tevbe,
117.
[5]
İbn Kayyim, "Medâricu's-sâlikîn",
1/32.
İmam Gazâlî, "el-Maksad", s.
37
adlı eserlerinde derler ki: "Bil ki, bu isim (Allah) doksan dokuz ismin en
büyüğüdür. Çünkü bizzat zata delalet etmekte ve bütün ilâhî sıfat ve
isimleri kapsamaktadır. Öyle ki hiçbir isim ve sıfat bu adın dışında
değildir. İlim, kudret, fiil gibi diğer isimler sadece bir anlama işaret
etmektedir. Bu ad, isimlerin en özelidir. Çünkü ne gerçek ne de mecazî
anlamda hiç kimseye bu ad verilmez. Kâdîr, Alîm, Rahîm gibi diğer isimler
başkalarına verilebilir. Belirttiğimiz bu iki nedenden dolayı "Allah" adı,
bu isimlerin en büyüğü (ism-i âzam) olabilir.
Esmau'l-Husna
- Esmau'l-Husna
- İçindekiler
- Önsöz
- Kitap Hakkında
- ALLAH
- "Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
- "Allah" Kelimesinin Kökeni
- "Allah" Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
- "Allahümme" Kelimesinin Anlamı
- Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
- EKREM-KERİM
- Ekrem'in Anlamı
- Kerîm'in Anlamı
- Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
- Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
- EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
- Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
- Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
- İbn Kayyim'in görüşü
- Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
- BARİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- BASİT-KABIZ
- Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
- BAİS
- Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
- BAKİ
- Bâkî İsminin Anlamları
- BEDİ'
- BER
- Ber İsminin Çeşitli Anlamları
- Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
- Ber İsmini Bilmenin Faydaları
- BASİR
- Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
- Basîretin Dereceleri
- 1- İsim ve sıfatlarda basîret
- 2- Emir ve yasaklarda basîret
- 3- Sevap ve cezada basîret
- Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
- TEVVAB
- Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
- Tevbeye Teşvik
- CAMİ'
- Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
- Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
- CEBBAR
- Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- CEMİL
- Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
- Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
- HAFIZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HASİB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HAFİZ
- Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAK
- Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKEM
- Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
- Hükmün Türleri
- 1- Dinî hükümler
- 2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
- 3- Kaderî-kevnî hükümler
- Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKİM
- Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HALİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAMİD
- Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAYY-KAYYUM
- Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
- HAYİ-SİTTİR
- İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFID-RAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HALİK-HALLAK
- Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
- HABİR-ALİM
- Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ZU'T-TAVL
- ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAZİK-REZZAK
- Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAB
- Allah'ın Rab Oluşunun Çeşitli Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAHMAN-RAHİM
- Rahmân ve Rahîm'i Bir Arada Zikretmenin Faydaları
- Gerçek Rahmet ve Anlamı
- Dalalet ve Gazap
- "Allah'ın Rahmetinin Eserlerine Bak" Âyetinin Anlamı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- REFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- REFİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- RAKİB
- Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAUF
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SÜBBUH
- SERİU'L-HİSAB SERİU'L-İKAB
- SELAM
- Selâm Sözcüğünün Gerçek Anlamı
- Allah'ın Selâm Olarak Nitelenmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEMİ'
- Allah'ın Semî' İsmine İnanmanın Gereği
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEYYİD
- ŞAFİİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ŞEDİDÜ'L-BATŞ-ELİMU'L-AHZ
- ŞEDİDU'L-İKAB
- ŞEKÜR-ŞAKİR
- Bu ismi bilmenin faydaları
- ŞEHİD
- "Şâhid Olarak Allah Yeter." Âyetinin Anlamı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SADIK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SABUR
- Sabır ile Hilm (Yumuşaklık) Arasındaki Fark
- Allah'ın Kullarına Sabrettiğini Gösteren Bazı Görüntüler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SAMED
- İbn Kayyim'in Allah'ın "Samed" İsmi Hakkındaki Anlamlı Sözleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- DAR-NAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ADL
- Hüküm ve Kaza (Yargı) Arasındaki Fark
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİM
- Allah'ın Büyüklüğünün Anlamı
- AFÜV
- Allah'ın Affının Çeşitli Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ALLAM-ALİM
- Allah'ın Bilgisi İle Kulların Bilgisi Arasındaki Farklar
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ALİ-A'LA-MÜTEAL
- Allah'ın Üstünlük Sıfatı ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GAFİR-GAFFAR-GAFUR
- Kulun Günahtan Türeyen Üç İsmi Vardır
- Kur'an'da Mağfiret İle İlgili Bazı Âyetler
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GANİ-MUĞNİ
- Fakirlik ve Zenginlikte İnsanın Durumu
- Allah Katında Mükemmel Olan Varlık
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- FATIR
- FALİKU'L-İSBAH-FALİKU'L-HARBİ VE'N-NEVA
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- FETTAH
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAADİR-KADİİR-MUKTEDİR
- Allah'ın Kudretinin Bazı Görüntüleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- KAHİR-KAHHAR-GALİB
- Allah'ın Varlıklar Üzerindeki Üstünlüğü
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KUDDUS
- Kuddûs Hakkında İbn Kayyim'in Açıklamaları
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KARİB-MUCİB
- Allah'ın Kullarına Yakınlığı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KAVİ-METİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KEBİR-MÜTEKEBBİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAŞİF-KAFİ-KEFİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- LATİF
- Allah'ın Lütfünün Bazı Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜBDİ'-MUİD-MUHSİ-MUHİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MECİD
- Hamîd İle Mecîd Arasındaki Fark
- Hamîd ve Mecîd'in Etkileri
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- MUHSİN
- MUSAVVİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUHYİ-MÜMİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MELİK-MELİİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUİZ-MUZİLL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MU'Tİ-MANİ'
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MUKADDİM-MUAHHİR
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MÜDEBBİR-MUKİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MENNAN
- Allah'ın Lütuflarından Bazı Örnekler
- Övülen ve Yerilen Minnet
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜ'MİN-MÜHEYMİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MEVLA-VELİ
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- NASİİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VAHİD-EHAD-VİTR
- el-Vâhidu'l-Ehad'in Çeşitli Anlamları
- Kulun, Allah'ın Birliğine Şahitlik Yapması
- Kulun Tek Bir İlâha İbadet Etme İhtiyacı
- HADİ-MUDİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- VARİS
- VASİ'
- VAKİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEDUD
- Allah'ın Kulunu Sevmesi
- Kulun Rabb'ini Sevmesi
- Bu İsmin Bazı İnce Anlamları
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEKİL
- Kur'an ve Sünnette Tevekkül
- Tevekkülün Konumu
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VEHHAB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları