Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
1-
Allah'ın Evvel olduğunu bilmek, sadece sebeplere bakmaktan, bunlar üzerinde
durup düşünmekten veya sebep-sonuç ilişkisine bağlı kalmaktan kurtulmamızı ve
daha geniş düşünmemizi sağlar. O'nun salt lütuf ve ihsanına ve merhametine
bakmamıza yardım eder. Hiçbir varlığın herhangi bir katkısı olmadan O'nun bize
sayısız nimetler verdiğini düşünmemizi sağlar. Mutlak yokluğun olduğu bir
ortamda bütün varlığı sonra da bizleri yarattı. Bütün varlıklar yok iken, adı
dahi zikredilmez iken O, her şeyi bizim için hazırladı. Bize güç ve kuvvet
verdi, varlıklar için sebep-sonuç kanununu koydu. Onun bu lütuf ve ihsanı her
şeyin üstündedir. Sebep-sonuç kanunu da O'nun bize bir lütfudur. O'nun varlığı
hiçbir vesileye bağlı değildir. Allah'ın Evvel ismini bu şekilde anlayan O'na
mutlak manada muhtaç olduğunu bilir. Bütün içtenliğiyle O'na ibadet etmesi
gerektiğini daha iyi anlar.
2-
Allah'ın Âhir olduğunu bilmek insana, sebeplere fazla önem vermemeyi, onlara
bel bağlayıp güvenmemeyi, üzerinde fazla durmamayı öğretir. Bu sebeplerin
sonuçta mutlaka yok olacağını ve son bulacağını, sadece Âhir olan Allah'ın bâkî
kalacağını bilmemizi sağlar. Geçici varlıklara bağlanmak, yokluğa bağlanmaktır.
Halbuki Âhir olan Allah'a bağlanmak, kesinlikle yok olmayacak ve ebediyen
varolacak olana bağlanmaktır. O'na bağlanan yok olmayacak ve varlığı bir
kesintiye uğramayacaktır. Oysa yok olacak geçici şeylere bağlanmak böyle
değildir. Fânî şeylerin yok olmasıyla, onlara bağlananlar da yok olacaklardır.
Allah'ı bu şekilde tanıyan ve bilen ârif kişi, bütün sebepler yok olduktan sonra
sadece Allah'ın bâkî kalacağını, hiçbir şey yokken O'nun var olduğu gibi her şey
yok olduktan sonra da O'nun varolacağını bilir, daha bir samimiyetle O'na
ibadet etmeye çalışır. O'ndan başka hiçbir şeye güvenip bel bağlamaz.
Bu iki ismin anlamını iyi düşün. Sadece Allah'a yönelmenin ve O'na dayanıp
güvenmenin bir zorunluluk olduğunu anla. O'nun dışındaki her şeyden yüz çevirip
daima O'na muhtaç olduğunu unutma. Her şeyin O'ndan başladığını ve tekrar O'na
döneceğini hatırından çıkarma. Hiçbir vesile ve sebep yokken o kendi lütuf ve
ihsanı ile bütün varlıkları yarattı. Bu yüzden bütün sebep ve vesileler yine
O'na gelip dayanacak ve son bulacaklardır. O, her şeyin Evveli ve sonudur. O,
her şeyin yaratıcısı ve yapıcısı olduğu gibi aynı zamanda her şeyin ilâhı ve
idarecisidir. Ana amaç ve temel gaye O olmadıkça mutluluğa kavuşmak, kurtuluşa
ermek ve kemâle ulaşmak mümkün değildir.
O, bütün varlıkların kendisiyle varolduğu, varolmaya başladığı Evvel'dir. O,
kulluğun, istek ve iradenin ve sevginin gelip son bulduğu Âhir'dir. Bu yüzden
Allah'tan başka yönelecek, ibadet ve kulluk edilecek, tapınılacak bir varlık
yoktur. Nasıl ki O, kendisinden başka hiçbir şey yokken varlıkları yarattı,
nasıl ki seni tek başına yarattı ise sen de sadece O'nu ilâh kabul ederek
yalnız O'na kulluk et ki, kulluğun O'nun katında geçerli olsun. Senin
yaratılışın ve varlığın O'ndan başladığı gibi sen de O'nu, sevginin, iradenin
ve ilâhlığın temel amacı yap. Böylece Evvel ve Âhir isimleriyle O'na kulluğunu
gerçekleştir.
İnsanların çoğu Allah'a Evvel ismiyle kulluk ettiler. Oysa Âhir adıyla kulluk
etmeleri gerekirdi. Peygamberlerin ve onlara tâbi olanların kulluğu böyleydi.
O, bütün âlemlerin ve bütün peygamberlerin Rabb'idir. O, ne yücedir. O'na
şükürler olsun.[1]
3-
Allah'ın Bâtın ismini bilmenin faydası, bu ismi bilme sayesinde tam bir sevgi ve
samimiyetle, saf ve temiz bir niyetle Allah'a ibadet etmeyi sağlamasıdır. Kul,
bu ismi bilmekle Allah'ın her şeyden daha çok hatta canından bile kendisine
daha yakın olduğunu anlar.[2]
Allah, her şeyden Zâhir olmakla birlikte O, Bâtın olma özelliğine de sahiptir.
Bu durum zihinde herhangi bir karışıklığa yol açmamalıdır. Kul zihnini
karıştıracak böyle düşüncelerden uzak durmalıdır.[3]
4-
Allah'ın Zâhir ismini bilmek, kalbin tek bir ilâha yönelmesini ve ona ibadet
etmesini sağlar. Bu isim insana, bütün içtenliğiyle yöneldiği, ihtiyaçlarını
ilettiği ve sıkıntılı anlarda sığınıp dayandığı, hiçbir şeye muhtaç olmayan
gerçek bir ilâhın var olduğunu anlamasını sağlar. Bu anlam kulun kalbinde yer
ettiğinde ve kul, Rabb'ini Zâhir ismiyle tanıdığında ibadetleri bir düzen ve
intizama girer. Bu ibadetler kendisi için bir sığınak, barınak ve korunacak yer
olur. Dilediği zaman bu sığınağa girer ve huzur bulur.[4]
* * *
[1]
İbn Kayyim, "Tarîku'l-hicreteyn", s.
40.
[2]
İbn Kayyim, Kuran ve hadislere dayanarak yakınlığı üç şekilde açıklar:
a- Özel
yakınlık: Bu Allah'ın kendisine ibadet edenlere, dilekte bulunanlara ve dua
edenlere gösterdiği yakınlıktır. Bu yakınlık Allah'a Bâtın adıyla dua
etmenin ve ibadet etmenin sağladığı bir yarardır. Allah Teâlâ şu âyetle bu
tür yakınlığa işaret eder. "Kullarım beni sana soracak olursa, işte Ben
(onlara) pek yakınım. Bana dua ettiği zaman dua edenin duasına cevap
veririm." Bakara,
186.
b- Kuşatma ve
içinde bulunma yakınlığından farklı olan özel yakınlık: Bu tür yakınlığa şu
âyet işaret eder: "Doğrusu Allah'ın rahmeti iyilik yapanlara pek
yakındır." A'raf,
56.
Hz. Peygamberden rivayet edilen şu hadis de bu tür yakınlığa işaret
etmektedir: "Kulun Rabbine en yakın olduğu an secde ettiği zamandır."
Müslim, Namaz,
482.
c- Allah'ın dua
ve zikir yapanlara yakınlığı. Bu tür yakınlığa, Ebû Musa'dan rivayet edilen
şu hadiste işaret edilmektedir: Ebû Musa anlatıyor: Hz. Peygamberle birlikte
bir seferdeydik. Tekbir seslerimiz yükselince Hz. Peygamber şöyle buyurdu:
"Ey insanlar! Kendinize sahip olun. Sizler işitmeyen ve uzakta olan birine
dua etmiyorsunuz. Bilakis sizler, yakın olan ve işiten birine dua
ediyorsunuz. Öyle ki O size, birinizin bineğinin boynuna olan yakınlığından
daha yakındır." Buhârî,
2992;
Müslim,
2704.
[3]
İbn Kayyim, a.g.e., s.
44.
[4]
İbn Kayyim, a.g.e., s.
44.
Esmau'l-Husna
- Esmau'l-Husna
- İçindekiler
- Önsöz
- Kitap Hakkında
- ALLAH
- "Allah" Adının Bütün İsim ve Sıfatları Kapsaması
- "Allah" Kelimesinin Kökeni
- "Allah" Adı Türememiştir; Türediğini İddia Etmenin Amacı Nedir?
- "Allahümme" Kelimesinin Anlamı
- Basralı Dilbilimcilerin Cevabı
- EKREM-KERİM
- Ekrem'in Anlamı
- Kerîm'in Anlamı
- Ekrem Kerîm Arasındaki Fark
- Yüce Allah'ın Kerem Sahibi Oluşunun Göstergeleri
- EVVEL-AHİR-ZAHİR-BATIN
- Evvel ve'l-Âhir'in Anlamı
- Fahrüddin Râzî'nin Görüşü
- İbn Kayyim'in görüşü
- Bu İsimleri Bilmenin Sağladığı Yararlar
- BARİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- BASİT-KABIZ
- Bu İki İsmi Bilmenin Faydaları
- BAİS
- Bâ'is İsmini Bilmenin Faydası
- BAKİ
- Bâkî İsminin Anlamları
- BEDİ'
- BER
- Ber İsminin Çeşitli Anlamları
- Allah'ın İnsanlara Verdiği Özel Nimet Türleri
- Ber İsmini Bilmenin Faydaları
- BASİR
- Basar (Gözle Görmek) İle Basîret (Kalple Görmek) Arasındaki Fark
- Basîretin Dereceleri
- 1- İsim ve sıfatlarda basîret
- 2- Emir ve yasaklarda basîret
- 3- Sevap ve cezada basîret
- Allah'ın Basîr Adını Bilmenin Faydaları
- TEVVAB
- Tevvâb İsmini Bilmenin Faydaları
- Tevbeye Teşvik
- CAMİ'
- Bu İsmin Varlık Âlemindeki Delilleri
- Câmi' Adını Bilmenin Faydaları
- CEBBAR
- Kulun Ceberutlukla Nitelendirilmemesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- CEMİL
- Yüce Allah'ı En Güzel Bilmek
- Allah Güzeldir, Güzelliği Sever
- HAFIZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HASİB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HAFİZ
- Hafîz İsminin Varlıklardaki Bazı Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAK
- Allah'ın Kudretinin Görüntüleri Ve Hak İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKEM
- Bu İsmin Birçok Yüce Anlama Gelmesi
- Hükmün Türleri
- 1- Dinî hükümler
- 2- Varlık âlemiyle ilgili hükümler
- 3- Kaderî-kevnî hükümler
- Hakem İsmini Bilmenin Faydaları
- HAKİM
- Kitap ve Sünnette Hikmet ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- İnsanların Başına Gelen Belalar ve Bunlardaki Hikmetler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- HALİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAMİD
- Allah'ın Kendi Zatını Övmesi ve Kulların O'na Hamd Etmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAYY-KAYYUM
- Kulun, Allah'ın Kayyûm Oluşunu Bilmesinin Etkileri
- HAYİ-SİTTİR
- İbn Kayyim'in Allah'ın Hayâ Sıfatını Kabul Etmeyenlere Cevabı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HAFID-RAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- HALİK-HALLAK
- Allah'ın Tek Yaratıcı ve Tek İlah Olduğunun İspatı
- HABİR-ALİM
- Alîm, Habîr ve Hakîm İsimlerinin Varlıklardaki Görünümleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- ZÜ'L-CELALİ VE'L-İKRAM-CELİL
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ZU'T-TAVL
- ZÜ'L-İNTİKAM-MUNTAKİM
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAZİK-REZZAK
- Allah'ın Kullara Verdiği Rızık
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAŞİD-REŞİD-MÜRŞİD
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAB
- Allah'ın Rab Oluşunun Çeşitli Görünümleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAHMAN-RAHİM
- Rahmân ve Rahîm'i Bir Arada Zikretmenin Faydaları
- Gerçek Rahmet ve Anlamı
- Dalalet ve Gazap
- "Allah'ın Rahmetinin Eserlerine Bak" Âyetinin Anlamı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- REFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- REFİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- RAKİB
- Kulun Allah'ın Gözetiminde Olduğunu Bilmesi (Murakabe)
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- RAUF
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SÜBBUH
- SERİU'L-HİSAB SERİU'L-İKAB
- SELAM
- Selâm Sözcüğünün Gerçek Anlamı
- Allah'ın Selâm Olarak Nitelenmesi
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEMİ'
- Allah'ın Semî' İsmine İnanmanın Gereği
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SEYYİD
- ŞAFİİ
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ŞEDİDÜ'L-BATŞ-ELİMU'L-AHZ
- ŞEDİDU'L-İKAB
- ŞEKÜR-ŞAKİR
- Bu ismi bilmenin faydaları
- ŞEHİD
- "Şâhid Olarak Allah Yeter." Âyetinin Anlamı
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- SADIK
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SABUR
- Sabır ile Hilm (Yumuşaklık) Arasındaki Fark
- Allah'ın Kullarına Sabrettiğini Gösteren Bazı Görüntüler
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- SAMED
- İbn Kayyim'in Allah'ın "Samed" İsmi Hakkındaki Anlamlı Sözleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- DAR-NAFİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ADL
- Hüküm ve Kaza (Yargı) Arasındaki Fark
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİZ
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- AZİM
- Allah'ın Büyüklüğünün Anlamı
- AFÜV
- Allah'ın Affının Çeşitli Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- ALLAM-ALİM
- Allah'ın Bilgisi İle Kulların Bilgisi Arasındaki Farklar
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- ALİ-A'LA-MÜTEAL
- Allah'ın Üstünlük Sıfatı ve Bu Sıfatı Kabul Etmeyenlere Cevap
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GAFİR-GAFFAR-GAFUR
- Kulun Günahtan Türeyen Üç İsmi Vardır
- Kur'an'da Mağfiret İle İlgili Bazı Âyetler
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- GANİ-MUĞNİ
- Fakirlik ve Zenginlikte İnsanın Durumu
- Allah Katında Mükemmel Olan Varlık
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- FATIR
- FALİKU'L-İSBAH-FALİKU'L-HARBİ VE'N-NEVA
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- FETTAH
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAADİR-KADİİR-MUKTEDİR
- Allah'ın Kudretinin Bazı Görüntüleri
- Bu İsimleri Bilmenin Faydası
- KAHİR-KAHHAR-GALİB
- Allah'ın Varlıklar Üzerindeki Üstünlüğü
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KUDDUS
- Kuddûs Hakkında İbn Kayyim'in Açıklamaları
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KARİB-MUCİB
- Allah'ın Kullarına Yakınlığı
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KAVİ-METİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- KEBİR-MÜTEKEBBİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- KAŞİF-KAFİ-KEFİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- LATİF
- Allah'ın Lütfünün Bazı Görüntüleri
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜBDİ'-MUİD-MUHSİ-MUHİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MECİD
- Hamîd İle Mecîd Arasındaki Fark
- Hamîd ve Mecîd'in Etkileri
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- MUHSİN
- MUSAVVİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUHYİ-MÜMİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MELİK-MELİİK
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MUİZ-MUZİLL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MU'Tİ-MANİ'
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MUKADDİM-MUAHHİR
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MÜDEBBİR-MUKİT
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MENNAN
- Allah'ın Lütuflarından Bazı Örnekler
- Övülen ve Yerilen Minnet
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- MÜ'MİN-MÜHEYMİN
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- MEVLA-VELİ
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- NASİİR
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VAHİD-EHAD-VİTR
- el-Vâhidu'l-Ehad'in Çeşitli Anlamları
- Kulun, Allah'ın Birliğine Şahitlik Yapması
- Kulun Tek Bir İlâha İbadet Etme İhtiyacı
- HADİ-MUDİL
- Bu İsimleri Bilmenin Faydaları
- VARİS
- VASİ'
- VAKİ'
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEDUD
- Allah'ın Kulunu Sevmesi
- Kulun Rabb'ini Sevmesi
- Bu İsmin Bazı İnce Anlamları
- Bu İsmi Bilmenin Faydası
- VEKİL
- Kur'an ve Sünnette Tevekkül
- Tevekkülün Konumu
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları
- VEHHAB
- Bu İsmi Bilmenin Faydaları