Fecir

Yeni Sayfa 1



﴿



اَلْعَلِيُّ

-
َاْلأَعْلىَ

-
اَلْمُتَعَالُ ﴾
ALÎ
- A'LÂ - MÜTEÂL



Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:



"O, pek yücedir, pek büyüktür."[1]



"Pek büyüktür, yücedir."[2]



"Rabb'inin yüce ismini tesbih et."[3]



Alî, alçaklığın zıddı olan yükseklik ve yücelik anlamındadır.[4]
Allah'ın yüceliğinin üstünde hiçbir yücelik yoktur. Bütün dereceler ve
mertebeler O'ndan aşağıdır. Çünkü Alî, alçaklığın zıddı olan uluv (yücelik)dan
türe­mektedir.[5]



Allah'ın ululuk ve yüceliği, akıl sahiplerini hayrette bırakmıştır. Akıllar,
O'nun kemalini ve cemalini anlatmaktan ve kavramakta acizdir. O'nun zatı her
türlü yakışıksız sıfattan beridir. Akıl, O'nun sıfatlarını tasavvur etmek
uzaktır.



Allah, her üstün ve yüksek makamın daha üstündedir. Zira varlıklar ya müessir
(etkileyen) veya etkilenendir. Etkileyen etkilenenden üstündür. Allah Teâlâ, her
varlığı etkileyendir. Bütün varlıklar O'nun bir eseri ve etkilenenidir. Bu
yüzden O, bütün varlıklardan daha üstün ve yücedir.



Allah kendi zatında yücedir. Bu yüzden her şeyden daha yücedir. Yüce­likte
Allah'ın hiçbir kusur ve ayıbı yoktur. O, mutlak olarak en yücedir. O, ilimde,
kudrette, hayatta, cömertlikte, merhamette ve diğer bütün sıfatlarında kusursuz
ve mükemmel olduğu gibi yücelikte de eksiksiz ve kusursuzdur. Bu, O'nun aklî
derecelerde bütün varlıklardan üstün olduğunu ispatlamaktadır. O'nun bu yüceliği
cihet ve mekan bakımından değildir. Zira O, cihet ve me­kandan münezzehtir.[6]



Müteâl, yücelik anlamına gelen Alî ile eş anlamlıdır. Ancak bu isim daha çok
mübalağa ifade eder.[7]

 




[1]
    Bakara,

255.






[2]
    Ra'd,

9.






[3]
    A'la,

1.






[4]
    Râzî, a.g.e., s.

252.






[5]
    Gazâlî, a.g.e., s.

75.






[6]
    Râzî, a.g.e., s.

252,


523.






[7]
    Râzî, a.g.e., s.

321.